Relikty popeerelowskie - cz. 1

Długie rowerowe spacery sprawiają, że co rusz trafiam na ciekawe i pełne tajemnic obiekty, budowle i miejsca, które w przeszłości wiele znaczyły dla miejscowych środowisk. Przykładem mogą być obeliski, budowle "pomnikowe", czy wręcz pomniki. Współcześni na tyle do nich przywykli, że przestali zwracać na nie uwagę. Starsi, z małymi wyjątkami, zapomnieli, a młodsi nie wczytując się w treść inskrypcji wyrytych na nich nie wiedzą, dlaczego te obiekty w tych miejscach stoją i co upamiętniają? Są i takie, które zostały okradzione z metalowych tablic, z których mogliśmy dowiedzieć się na jaką cześć obeliski te zostały wystawione. Dla mnie są one znane z lat młodości, gdyż po wielokroć na nie napotykałem, z pasją objeżdżając w tamtych czasach motocyklem pogranicze Kujaw i Wielkopolski.

Przez ostatnie kilka tygodni objeżdżam ponownie, tym razem rowerem, drogi gminne i powiatowe gęstą siecią łączące miejscowości na terenie gminy i powiatu, trafiając ponownie na te miejsca. Pierwszym napotkanym obiektem, który pragnę dzisiaj przywołać jest wymurowany z kostki granitowej pomniczek u początku drogi z Górek w gminie Strzelno do Ołdrzychowa w gminie Janikowo. W wykazie inwestycji drogowych z lat 1954-1974 znajdujemy tę drogę jako Górki-Góry o długości 1,9 km, którą wybudowano w latach 1967-1968. Z tablicy pamiątkowej dowiadujemy się, że droga została wybudowana czynem społecznym mieszkańców wsi PGR Górki dla uczczenia V Zjazdu PZPR (młodemu czytelnikowi wyjaśniam ten skrót - Polska Zjednoczona Partia Robotnicza) i 25-Lecia PRL (Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej). Jak odnotowano na tablicy, wartość czynu społecznego i nakładów inwestycyjnych wyniosła 1 200 000 zł.

W czynie społecznym powstały dzisiejsze Aleje Morawskiego.

 Dla ciekawości dodam, że to w gminie Strzelno Południe, która obejmowała część obecnej gminy Strzelno i gminę Jeziora Wielkie, w 1953 r. zapoczątkowano akcję budowy dróg lokalnych w czynie społecznym w powiecie mogileńskim. Wówczas to 312 osób w dniach 3-6 lipca 1953 r. wybudowało drogę łączącą Rzeszyn z Krzywym-Kolanem. Robotami przy tej budowie kierowali wówczas Antoni Wesołowski, sekretarz PPRN i kierownik Rejonu Dróg w Mogilnie Felicjan Goliński.

Przy drogach wybudowanych w powiecie w czynie społecznym pozostało do dzisiaj wiele pomników, pod którymi byłem i o których niebawem napiszę. Nie podchodzę do nich z jakimś wielkim sentymentem, nie mniej jednak są one dla współczesnych swoistą ciekawostką z lat minionych i niejako "dokumentem" przywołującym coś, o czym dzisiaj trudno pomyśleć - czyn społeczny. W dziesiątkach czynów społecznych wybudowano wiele dróg, mających dziś rangę dróg powiatowych, czy gminnych. Wiele z nich zostało zapomnianych, a były też takie, które zostały później włączone w sieć dróg krajowych, jak chociażby dzisiejsze Aleje Morawskiego - od Placu Świętokrzyskiego do ronda przy stacji paliw w ciągu drogi Nr 25.