Nawiedzenie - Strzelno to wielka rzecz - cz. 1

 

Nawiedzenia kopii Ikony Jasnogórskiej - obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w Strzelnie - cz. 1 

Takich tłumów zgromadzonych w jednym miejscu, czy wręcz wypełniających je po brzegi młodzi strzelnianie nigdy w mieście nie widzieli. Eskorta samochodowo-motocyklowa, banderia konna - doświadczyliśmy tego my, starsi mieszkańcy Strzelna przed 44-laty. Czy w tym roku będzie podobnie? Co jest, lub kto jest w stanie zmobilizować tylu mieszkańców, by godnie i na wzór swoich rodziców i dziadków powitali kopię Jasnogórskiej Ikony. Zapraszam do lektury kolejnego wieloczęściowego artykułu z pięknymi i unikatowymi zdjęciami, które potwierdzają moje słowa zawarte we wstępie…

Słowo wstępne

W tym roku po wielu perturbacjach związanych z  epidemią po raz kolejny w parafii strzeleńskiej przeżywać będziemy Nawiedzenie kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Po wstępnych przygotowaniach do spotkania z Matką Bożą, gotowi jesteśmy na Jej przybycie w Ikonie Nawiedzenia. Uroczystość odbędzie się 8-9 września. Peregrynujący Obraz dotrze do nas z parafii Strzelce - Rzadkwina i po dwudniowym pobycie uda się w dalszą drogę do parafii NSPJ w Ostrowie. Początek peregrynacji po Archidiecezji Gnieźnieńskiej nastąpi 23 kwietnia 2022 roku w Katedrze Gnieźnieńskiej i w niej zakończy się 18 lutego 2023 roku.

W polskiej rzeczywistości Nawiedzenia błogosławiona obecność Maryi w tajemnicy Chrystusa i Kościoła doświadczana jest poprzez Częstochowski Wizerunek, który skupia w sobie istotne treści naszej religijności, będąc ściśle związany z dziejami całego narodu. W czasie Nawiedzenia doszła do głosu teologia obecności Maryi w Jasnogórskim Obrazie oraz jego kopiach, zbliżona do nauki prawosławia o obecności Chrystusa i Maryi w ikonie („Collectanea Theologica“, 1991, f. 4, s. 25.).

Powszechnie znamy to jedno - bardzo uroczyste - nawiedzenie kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej parafii pw. św. Trójcy w Strzelnie, które miało miejsce 12 i 13 sierpnia 1978 roku. Gdzieś z naszej pamięci umknęły nawiedzenia przejazdowe z 1966 oraz z 1982 roku. Zapewne przyczyną naszej - starszych parafian - niepamięci jest fakt, że obie te peregrynacje czasowo były krótkie i stanowiły oddanie czci przejeżdżającej przez Strzelno Królowej Polski. Dzisiaj kiedy przygotowujemy się do kolejnej peregrynacji, która będzie miała miejsce 8 i 9 września 2022 roku przywołajmy nawiedzenia sprzed 56, 44 i 40 lat.

Idea Nawiedzenia

Idea peregrynacji Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w kopii Jasnogórskiej Ikony zrodziła się w 1956 roku. Stało się to po tym czasie gdy obrazowi Matki Bożej Częstochowskiej niesionemu w procesji po Wałach Jasnej Góry towarzyszyły wołania zgromadzonych pielgrzymów: - „Matko, przyjdź do nas“. Ówczesny kustosz sanktuarium o. Teofil Krauze i generał paulinów o. Alojzy Wrzalik OSPPE w rozmowie przeprowadzonej po zakończonej procesji, w błagalnych słowach ludu dopatrzyli się potrzeby peregrynacji kopii Obrazu po parafiach Polski. Swoim spostrzeżeniem podzielili się listownie z prymasem Stefanem Wyszyńskim.

Modlitewne przemyślenia internowanego Prymasa Polski zrodziły myśl, którą przedstawił po zwolnieniu z ośrodka odosobnienia w październiku 1956 roku. Ideę peregrynacji uznał jako przygotowanie duchowe polskiego Kościoła do Jubileuszu Tysiąclecia Chrztu Polski. W 1957 roku, z inicjatywy prymasa Stefana Wyszyńskiego, została wykonana kopia, którą namalował doc. Leonard Torwirt z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ostateczna decyzja w sprawie nawiedzenia wszystkich polskich parafii i diecezji zapadła 11 kwietnia 1957 roku na 45. zebraniu Konferencji Episkopatu Polski. W maju 1957 kopię jasnogórskiej ikony prymas Wyszyński zawiózł do Rzymu, gdzie 14 maja papież Pius XII dokonał jej poświęcenia.

I etap nawiedzenia kopii obrazu rozpoczął się w święto Matki Bożej Częstochowskiej, 26 sierpnia 1957 roku na Jasnej Górze w ramach uroczystości związanych z rozpoczęciem milenijnego nawiedzenia. Momentem historycznym był symboliczny obrzęd zetknięcia oryginalnego obrazu z poświęconą kopią. Trzy dni później, 29 sierpnia, kopia jasnogórskiej ikony rozpoczęła swą pielgrzymkę po kraju od odwiedzin w Archikatedrze Warszawskiej. 

Pierwsze Nawiedzenie - Milenijne 1966 rok

Po zakończeniu Nawiedzenia w diecezji opolskiej, 3 kwietnia w Niedzielę Palmową 1966 roku, nastąpiła przerwa w peregrynacji kolejnych parafii. Przyczyną tego było postanowienie Episkopatu, który zdecydował, iż uroczystości milenijne - 1000-lecia Chrztu Polski - będą obchodzone we wszystkich diecezjach przy Obrazie Nawiedzenia. Prze­wieziono zatem Obraz na Jasną Górę, a stamtąd do Gniezna, gdzie w dniu 14 kwietnia 1966 roku, a więc w historyczną rocznicę chrztu pierw­szego władcy Polski Mieszka I, odbyły się uroczystości milenijne, a 17 kwietnia - w Poznaniu.

Kilka dni wcześniej 9 kwietnia w Wielką Sobotę obraz przybył na całonocną adorację do sanktuarium Królowej Miłości i Pokoju Pani Kujaw do Markowic. Wspominając to wydarzenie ojciec Kazimierz Łabiński OMI, kustosz i proboszcz parafii markowickiej odnotował: - Następną wielką uroczystością [po Koronacji Matki Bożej Markowickiej] było rozpoczęcie milenijnych obchodów Tysiąclecia Polski Chrześcijańskiej. Na tę unikalną chwilę został przywieziony z Częstochowy Peregrynujący obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, dzięki zabiegom ojca Leonarda Głowackiego OMI. Po całonocnej adoracji z Wielkiej Soboty na Wielkanoc 1966 roku ks. bp Lucjan Bernacki, przewiózł obraz Szlakiem Piastowskim do Kruszwicy - Inowrocławia - Strzelna - Kwieciszewa - Trzemeszna i Gniezna na centralne dni rozpoczynających się Uroczystości Wielkiego Millenium Chrztu Polski.

Długo przywoływałem ze swojej głębokiej pamięci ten dzień, w którym do Strzelna przybyła kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Stosunkowo dobrze pamiętałem o rok wcześniejszą koronację cudownej figury Matki Bożej Markowickiej, w której uczestniczyłem wraz ze swoim ojcem i braćmi. Jak z porannej mgły obraz Królowej Polski zaczął mi się wynurzać, jednakże był to obraz dość silnie zamazany. Nie pamiętam szczegółów, czy Obraz tylko przejeżdżał i zatrzymał się na krótko, czy był we wnętrzu bazyliki przy ołtarzu głównym.

Po tym milenijnym Nawiedzeniu i uroczystościach w katedrach w Gnieźnie i Poznaniu kopia wyruszyła w dalszą drogę. 4 września 1966 roku obraz został siłą odebrany przez władze komunistyczne w drodze z Warszawy do Katowic. Nakazano przerwać dalszą podróż i wieźć Obraz do Częstochowy na Jasną Górę. Gdy przywieziono Obraz na dziedziniec jasnogórski, wyższy oficer MO wezwał przeora o. Teofila Krauze i przekazał decyzję najwyższych władz państwowych: „Obraz ma pozo­stać na Jasnej Córze. W razie niepodporządkowania się temu nakazowi, zostaną powołani do służby wojskowej wszyscy wasi klerycy i będzie zlikwidowany wasz klasztor warszawski!”. Paulini jasnogórscy wnieśli Obraz procesjonalnie do klasztoru, gdzie została odprawiona przed Cudownym Obrazem Msza św. Wysłano telegram do ks. Prymasa, powiadamiając o zaszłym fakcie „aresztowania” Obrazu Nawiedzenia. Zaraz też pojawiły się posterunki milicyjne pilnujące dniem i nocą wyjazdu z Jasnej Góry, sprawdzając bagażniki wyjeżdżających samochodów. To trwało aż 6 lat!

Mimo uwięzienia Obrazu postanowiono kontynuować Nawiedzenie, posłu­gując się symbolami: pusta rama, Ewangeliarz i świeca. Tak rozpoczęło się Nawiedzenie w diecezji katowickiej, poczynając od katedry i dalej trwało w diecezjach: Kraków, Tarnów, Przemyśl, Lubaczów, Lublin. Gdy kończyło się Nawiedzenie w diecezji lubelskiej i następną miała być diece­zja sandomierska, jeden z kapłanów tej diecezji, ks. Józef Wójcik, podjął bardzo śmiałą myśl przywrócenia Obrazu na trasę Nawiedzenia. Poinformował o swym zamia­rze ks. Prymasa, który odpowiedział krótko: „Widzę, księże Józefie, że cię świerzbi!”. Uznał to za aprobatę, a przynajmniej za brak kategorycznego sprze­ciwu. Całą odpowiedzialność wziął na siebie. Aby nie obarczać odpowiedzialnością Jasnej Góry, postanowił po prostu wy­kraść Obraz potajemnie. Akurat dobrze się złożyło, że zlikwidowano wreszcie posterunki MO przy Jasnej Górze i dnia 13 czerwca 1972 roku Obraz został wy­wieziony z Jasnej Góry do Radomia. W wielkiej tajemnicy przechowywano go do rozpoczęcia Nawiedzenia w niedzielę 18 czerwca 1972 roku w Radomiu. W czasie procesji do kościoła Mariackiego kapłani sprytnie włączyli się w nią z Obrazem. I tak kontynuowano Nawiedzenia już z Obrazem: Sandomierz, Kielce, Drohiczyn, Łódź, Włocławek, Płock, Poznań, Gniezno.

Foto.: Heliodor Ruciński i archiwum bloga

CDN