czwartek, 25 lipca 2024

Strzeleńskie kamienice po remoncie - cz. 1

Kamienica w północnej pierzei Rynku 4 nabrała nowego wymiaru. Przeprowadzone ostatnio prace remontowe elewacji frontowej zatarły jej wieloletnie zaniedbania. Obecnie wygląda ona o wiele lepiej niż przed 10, 30, czy 60 latami. W towarzystwie sąsiadek spod trójki i piątki bardziej pasuje do całej pierzei północnej pięknego strzeleńskiego Rynku - centralnego placu miasta. Ale? - mimo wszystko daleko jej do pierwowzoru. Niestety, projektanci prac remontowych nie pokusili się o historyczne - chociażby w części I oraz II piętra - odtworzenie elewacji. Wiele szczegółów pominięto i nie pokuszono się o ich przywrócenie, a przecież owe odtworzone detale architektoniczne mogłyby bardziej upiększyć ową „pannę” spod czwórki. Tyle dla prawdy historycznej, niemniej kamienica swoją elewacją cieszy oko i sprawia - z pozostałymi kamienicami, którym w ostatnich latach nadano krasy - iż wreszcie nasze miasto poprzez liczne inwestycje nabiera blasku. Strzelno to wielka rzecz.

1903

1908

Przed 1914

A teraz nieco historii. Kamienica została wystawiona na początku lat 80. XIX w. przez Niemca Adolpha Schulza z przeznaczeniem do pełnienia funkcji hotelarsko-gastronomicznych i mieszkalnych. Dla nadania powagi prowadzonej działalności Schulz swój interes nazwał - Hotel du Nord i w formie szyldu umieścił na elewacji pod oknami II piętra. Zaś swoje nazwisko z numerem kamienicy wymalował na tynku w pasie szczytu parteru. Nazwa tego hotelu była dość popularna w tamtych czasach. W połowie XIX w. okazały gmach hotelu o tej nazwie znajdował się w Gnieźnie. Potężny gmach o tej nazwie miał Wrocław, dzisiaj nosi on nazwę Hotel Piast. Również w Bydgoszczy przy ul. Dworcowej stał Hotel du Nord i w setkach innych miast. Nazwa ta nie była związana z jakąś siecią hoteli. W tłumaczeniu z francuskiego brzmiała ona - Hotel Północny, czyli znajdujący się w północnej części miasta. Pasowała i ona do Strzelna, gdyż budynek - kamienica hotelowa znajdowała się w północnej pierzei Rynku.

Lata 30. XX w.

Z początkiem lat 20. kamienicę od Schulza, który wyprowadził się ze Strzelna w głąb Niemiec nabył Bank Ludowy w Strzelnie i w niej uruchomił swoją działalność. Przy tej okazji przeprowadzono pierwszy remont kamienicy, który zmienił wygląd części parterowej. Wykuto w miejscu okna ( nieco przesuwając w kierunku zachodnim) otwór drzwiowy, który komunikował bezpośrednio wejście do pomieszczeń biurowych z ulicy. Poszerzono również otwór okienny łącząc go z wejściem do biura.

1960
1969

Podczas drugiego remontu z początku lat 50. XX w. kiedy to bank przeniósł się do nowej siedziby po Komunalnej Kasie Oszczędności przy narożniku ulic Cegiełka i Świerczewskiego - przygotowującego wnętrze parteru do pełnienia usług gastronomicznych - skuto niemalże wszystkie zdobienia elewacji frontowej, zacierając pierwotny porządek i elegancję. Wówczas całkowicie zatarto charakterystyczne boniowania - spoiny przypominające wyłożenie elewacji płytami kamiennymi.

2016
2020

Przy okazji „wyrównano” pas elewacji I piętra, pozbawiając ją również boniowania. Usunięto profilowane, natynkowe opaski okołookienne, frontony nadokienne - naczółki listwowe wsparte na konsolach, pomiędzy którymi znajdowały się zdobne pasy. Skuto dwa skrajne profilowane pilastry z głowicami oraz natynkowe płyciny podokienne wypełnione fantazyjnymi zdobieniami roślinnymi.

2024

W pasie II piętra zatarto rowki w dwóch bocznych pilastrach, z których skuto głowice. Nadto usunięto z frontonów nadokiennych - naczółków skrajnie umieszczone na nich zdobne półucha. Pozostawiono jedynie zdobne opaski okołookienne oraz same proste, listwowe frontony nadokienne. Kolejny remont przeprowadzono na początku lat 60. XX w. i polegał on na malowaniu elewacji. Związany on był z uruchomieniem po barze - przeniesionym od sąsiedniej kamienicy pod numerem 3 - restauracji.

2024

W połowie lat 70. XX w. przebudowano po raz kolejny fronton parteru, rozkuwając otwór okienny i drzwiowy w szeroką witrynę wraz z wejściem do wnętrza. Wówczas też restaurację zlikwidowano, a po niej uruchomiono - przeniesiony z ul. Świętego Ducha 2 - sklep branży metalowej i artykułów gospodarstwa domowego. Po raz ostatni fronton kamienicy został odświeżony poprzez malowanie w 1983 roku. Okazja ku temu była nadzwyczajna i przyświecało jej hasło 750-Lecie Miasta Strzelna. Miasto dla poprawienia estetyki elewacji - kosmetyki zewnętrznej - wielu kamienic otrzymało od wojewody bydgoskiego spore środki finansowe.

Foto.: autor i Archiwum bloga