Wizyta gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Mogilnie

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki w 1919 roku podczas przeglądu 7. Pułku Strzelców Wielkopolskich

W mogileńskim Kalendarium Wydarzeń pod datą 19 września 1926 roku odnotowano, że miasto odwiedził gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Jest to błędne stwierdzenie, gdyż w tym czasie Generał był w stanie spoczynku i tutaj go nie było. W mieście w tym dniu odbywała się wielka uroczystość: Święto przysposobienia wojskowego w Mogilnie i poświęcenie sztandaru Powstańców i Wojaków, której szczegółowy opis zawdzięczamy specjalnemu wysłannikowi „Dziennika Kujawskiego“, delegowanemu w tym dniu do Mogilna. Pisze on o wszystkim, co się w tym dniu działo, nic nie wspomina o Generale, który i owszem do miasta trafił ale o 7 lat wcześniej…  

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki

Była to pierwsza po odzyskaniu niepodległości tak ważna wizyta dygnitarza polskiego - głównodowodzącego Armią Wielkopolską - gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w powiatowym Mogilnie. Miała ona miejsce w niedzielę 6 kwietnia 1919 roku w niespełna trzy miesiące po oficjalnym przejęcia przez niego (16 stycznia 1919 r.) stanowiska dowódcy Powstania Wielkopolskiego. Dzień wcześniej Generał bawił w Inowrocławiu gdzie przeprowadził inspekcję z przeglądem wojsk w miejscowych koszarach oraz wizytował odcinek inowrocławski frontu północnego. Pod wieczór udał się na zaproszenie państwa Bernadety i Bolesława Brodnickich do Kołudy Wielkiej. Tam gościnnie przyjęty, noc spędził we dworze. Nazajutrz pospieszył do Mogilna, gdzie miało odbyć się zaprzysiężenie tamtejszej Straży Ludowej oraz poświęcenie i wręczenie jej sztandaru.

Fragment relacji z wizyty gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Mogilnie

Na miejsce przybył o godz. 13,00 i towarzyszyli mu: członek Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu Adam Poszwiński, liczni wyżsi oficerowie oraz komendant Straży Ludowej z Poznania Julian Bolesław Lange. Uroczystość odbywała się na Placu Lipowym (późniejszym Placu Wolności). Tam gen. Dowbor-Muśnicki odebrał raporty od komendantów poszczególnych Straży Ludowych (z Mogilna, Trzemeszna, Pakości, Gębic…) i przedefilował przed kompanią honorową SL. Po zajęciu miejsca stojącego przed ołtarzem polowym, proboszcz mogileński ks. radca Sylwester Szudziński w koncelebrze kapłanów rozpoczął mszę św. polową. 

Już na jej początku proboszcz dokonał poświęcenia sztandaru Powiatowej Rady Ludowej. Podczas tej ceremonii sztandar trzymał poczet składający się z fundatorów, czyli członkiń miejscowego Czerwonego Krzyża. Po tej ceremonii proboszcz trzemeszeński ks. Marceli Kowalski wygłosił nader podniosłe i patriotyczne kazanie. Po mszy św. odbyło się zaprzysiężenie komendanta Powiatowej Straży Ludowej Przyjemskiego, a następnie członków poszczególnych Straży Ludowych. Sprawozdawca opisujący tę uroczystość podał iż Straże Ludowe w powiecie mogileńskim liczyły łącznie 3000 członków, co zdaje się być mocno przesadzone.

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki

Przez cały czas uroczystości sztandar PSL dzierżyły fundatorki - delegatki Czerwonego Krzyża. Po złożeniu przysięgi, członek Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej Poszwiński przejął sztandar z rąk delegatek i po jego prezentacji wygłosił dłuższe przemówienie, w którym przedstawił obowiązki spoczywające na Straży Ludowej. Następnie podszedł ze sztandarem do gen. Dowbor-Muśnickiego, który uklęknął przed pięknym symbolem i go ucałował. Po przejęciu sztandaru, Generał z kolei przekazał go naczelnemu komendantowi Straży Ludowej Langemu z Poznania. Z tym samym ceremoniałem przeszedł sztandar do rąk  komendanta Straży Ludowej na powiat mogileński Przyjemskiego. Tenże przekazał sztandar chorążemu, który wraz z pocztem przedefilował z nim przed oddziałami Straży. Na zakończenie uroczystości przemówił gen. Józef Dowbor-Muśnicki i po swojej gorącej mowie, w otoczeniu sztabu, Czerwonego Krzyża i gości odbył przegląd oddziałów Straży Ludowej.

Po rozwiązaniu manifestacji wszystkich członków Straży Ludowej, delegacje i zaproszonych gości mogilnianie ugościli żołnierskim obiadem w kwaterach żołnierskich i Domu Katolickim.