W niedzielę za pośrednictwem Messengera otrzymałem informację o znalezisku, jakiego dokonała w Lesie Wymysłowickim, zwanym Lasem Kobylarz Weronika Drzewiecka. Pani Weronika poinformowała mnie o tym na co trafiła, podpierając owe znalezisko kilkoma zdjęciami. Napisała również, w którym miejscu ono się znajdują i jak tam trafić: - przy drodze z cmentarza w głąb lasu, po prawej stronie, pomiędzy zwalonym drzewem a amboną myśliwską…
Przeglądając powiększone zdjęcia, w części rozbitego granitowego krzyża łacińskiego - chrześcijańskiego, trafiłem na trzywierszowy napis na jego ramionach: - Selig sind, die reinen Herzens sind denn sie werden Gott schauen. Ev. Matth. 5. V 8. Końcowa sygnatura owego napisu wskazuje jednoznacznie na fragment Ewangelii według św. Mateusza, rozdział V werset 8, który w tłumaczeniu na j. polski brzmi: - Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą. Ewangelia św. Mateusza 5,8.
Odpisując, poinformowałem Panią Weronikę, że nazajutrz powiadomię odpowiednie służby o jej odkryciu, co też uczyniłem, informując już z rana samego burmistrza Dariusza Chudzińskiego. Tenże zaproponował mi, byśmy w południe udali się razem w to miejsce i odszukali owe artefakty. Nie było zbyt pogodnie, siąpił drobny deszczyk, a my hajda w las. Samochodem dojechaliśmy do cmentarz i udaliśmy się w głąb enklawy. Początkowo było trudno, ale na co mieliśmy opis i załączoną mapkę. Trafiliśmy pod ambonę myśliwską, a tam nic… Wróciliśmy pod cmentarz i obraliśmy drugą drogę. W międzyczasie przywołałem św. Antoniego, patrona rzeczy zagubionych…
- Jest zwalone drzewo - przytłumionym głosem zawołałem do Włodarza.
Zrobiliśmy kilkanaście kroków i moim starym oczom ukazał się z dala, pośród drzewami sterczący z ziemi granitowy cokół. Potwierdził widok Burmistrz. Podeszliśmy pod niego i zaczęliśmy go oglądać - ani ślady obicia ani stłuczenia.
- Ale gdzie krzyż, nigdzie go nie widać? - powiedziałem do siebie.
Burmistrz zaczął rozgarniać powój, mech, liście i nagle naszym oczom ukazał się szczelnie zamaskowany fragment krzyża, a na nieuszkodzonym jego ramieniu wyryty, wyżej cytowany trójwiersz.
Towarzyszyło nam ogromne wrażenie, jakbyśmy trafili na jakiś skarb… Zmoczeni, gdyż cały czas siąpił deszcz, zaczęliśmy przywoływać nasze - sprzed lat - wyprawy do Lasu Kobylarz. Dziwiliśmy się, że nikt nie zwrócił nigdy uwagi na owe artefakty. Przecież zarówno leśnicy, jak i grzybiarze, czy myśliwi musieli je widzieć… Zaczęliśmy zadawać sobie pytania: - Dlaczego elementy krzyża znalazły się właśnie w tym miejscu? Kto je porzucił z dala od leśnego cmentarza ewangelickiego? Czy są to elementy bramy wjazdowej na cmentarz, czy już samego cmentarza?
W krótkich słowach podsumowaliśmy nasz poniedziałkowy wypad i wyznaczyliśmy - tutaj na miejscu - kierunek dalszych działań. Krzyż wróci na cmentarz, a jego usytuowanie omówimy w szerszym gronie…
Ratując pamięć o dziedzictwie kulturowym byłych mieszkańców naszej gminy wyznania ewangelickiego tyczymy drogę dialogu ekumenicznego, a zachowując miejsca po nich, jak chociażby cmentarze, oddajemy hołd ludziom na tej ziemi onegdaj żyjących i tutaj pracujących. Łączy nas wszystkich Ewangelia, kapłańska Modlitwa Pana Jezusa - „aby wszyscy byli jedno“. Bóg chce, abyśmy nie tylko czytali słowo Boże, ale abyśmy nim żyli.
 |
| Cmentarz w Gaju Wymysłowickim, jesień 1939 roku. Krzyż jakby podobny na zbiorowej mogile rodziny Reichów... |
Więcej o rodzinie Reichów znajdziecie pod linkami:
https://strzelnomojemiasto.blogspot.com/2021/04/markowicka-tragedia-mistrz-polski-ewald.html
https://strzelnomojemiasto.blogspot.com/2021/05/unikatowe-zdjecia-dopenienie-historii.html
Czy godzi się przejść obok tego miejsca obojętnie? Jeszcze około 80 lat temu rosły na tym cmentarzu rzadkie odmiany drzew i krzewów, posadzone staraniem jego założycielki, matki Ulricha, której zapewne pomagał w skomponowaniu tego swoistego ogrodu pamięci przyjaciel rodziny kochający sztukę, Herr von Zedtwitz z Drezna, projektując urocze i piękne enklawy zieleni w Markowicach wokół pałacu i w Gaju Wymysłowickim.
Ulrich von Wilamowitz-Möellendorff, światowej sławy filolog klasyczny, który został na tym cmentarzu pochowany, tak wspominał ostatnią drogę swojej matki na ten cmentarz:
- „Pielęgnowałem ją w ostatnich miesiącach. Kiedy zmarła [26 czerwca 1874 r.] osobiście złożyłem jej ciało w trumnie wypełnionej tylko kwiatami i pąkami jej ukochanych róż. Nadzorowałem również prace związane z wybudowaniem grobowca w Waldkirchhof - na cmentarzu leśnym [w Gaju Wymysłowickim - Möllendorff], który zbudowała dla rodziny i miejscowych ewangelików. Już wcześniej wybrała na nim swoje miejsce spoczynku. Wikariusz katolicki z miejscowego kościoła odmówił bić w dzwony - bo zmarła była ewangeliczką. Wezwany do pałacu przybył na spotkanie, gdyż wydało mi się naturalne, że powinien uderzyć w dzwony. Odciągnąłem go na bok do ogrodu różanego i powiedziałem: „Jeśli nie zadzwonisz, uroczystość odbędzie się w dzień Piotra i Pawła rano” (główne święto diecezji), „a wówczas zobaczymy, dokąd idą twoi wierni, do ciebie czy do ich pani”. Te słowa zadecydowały - pozwolił dzwonić, jak chciałem. Orszak żałobny wypełnił całą drogę od Markowic do Gaju Wymysłowickiego“.
