O tradycji strzelnian w świętowaniu 3 Maja

3 Maja 1945 roku - manifestacvja strzelnian i przemarsz do kościoła. 

Mimo rozbiorów, pamięć o drugiej w dziejach świata spisanej konstytucji narodowej (uznawanej przez politologów za bardzo postępowy jak na swoje czasy dokument) przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. W Polsce uznaje się ją za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze. Od czasu odzyskania niepodległości w 1918 roku, Święto Konstytucji 3 Maja było obchodzone jako najważniejsze święto państwowe. Również my strzelnianie corocznie w tym dniu manifestowaliśmy swój patriotyzm. 

Uchwałą  Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 roku rocznica ta została uznana za Święto Narodowe. W 1920 roku po raz pierwszy zapisano w Kronice Szkoły Katolickiej w Sławsku Małym, że szkoła obchodziła uroczyście Konstytucję 3 maja. Ten zapis powtarzał się wielokrotnie w kronice. W 1934 roku kierownik tejże szkoły Piotr Rewers tak oto opisał ten dzień:

W dniu 3 maja odbyła się w tutejszej szkole uroczystość ku czci uczczenia wiekopomnego dzieła – Konstytucji 3 Maja. Uroczystość rozpoczęto pieśnią „Boże coś Polskę”. Następnie nauczyciel tutejszej szkoły Rewers wygłosił pogadankę o Konstytucji 3 Maja z uwzględnieniem Konstytucji obecnej. Po referacie jeden z uczniów wygłosił wiersz „Trzeci Maja” oraz odśpiewano pieśń „Witaj dniu Trzeciego Maja”. Uroczystość zakończono pieśnią „Jeszcze Polska nie zginęła”. Piękny opis obchodów Święta znajdujemy w „Dzienniku Kujawskim“ z 1929 roku: - Święto 3 Maja obchodzono w Strzelnie jak rokrocznie bardzo uroczyście. Przy nadzwyczaj pięknej pogodzie pochód uformowany z wszystkich miejscowych towarzystw udał się do kościoła farnego na uroczyste nabożeństwo, które odprawił ks. Wasiela, a kazanie wygłosił ks. radca Czechowski. Po nabożeństwie pochód udał się na Rynek, gdzie defiladę odebrali przedstawiciele władz cywilnych, wojskowych, duchowieństwa i obywatelstwa. Stąd zaś udano się na cmentarz gdzie wieniec na grobie poległych powstańców-bohaterów z roku 1918-1919 złożył ks. Wasiela, a podniosłe przemówienie wypowiedział ks. radca Czechowski. Z cmentarza pochód udał się przed Park Miejski, gdzie nastąpiło jego rozwiązanie.

Strzeleńska Grupa Rekonstrukcyjna 3 maja 1935 roku na manewrach pod Młynami - Wronowani.

 

Po południu świąteczny dzień mieszkańcy spędzili na sportowo, na boisku przy ul. Stodolnej (Michelsona). Tam rozegrano zawody lekkoatletyczne: - biegi na 3000, 800 i 100 m.; skoki w dal i wzwyż; rzut kulą oraz mecz piłki nożnej. W opisie tego wydarzenia po raz pierwszy padła nazwa „Kujawiak“ (nie Kujawianka) miejscowej drużyny piłkarskiej. Podczas zawodów przygrywała orkiestra. Na strzelnicy Bractwa Kurkowego odbyły się zawody strzeleckie. Wieczorem, w sali Parku Miejskiego odbyła się uroczysta akademia urządzona staraniem Towarzystwa Czytelni Ludowych. Wystąpiły zespoły śpiewacze: ze szkoły powszechnej i wydziałowej oraz Kółka Muzycznego. Były deklamacje wierszy, a na koniec odśpiewano wspólnie w podniosły nastroju „Rotę“ Marii Konopnickiej.

 

Manewry i piknik pod Młynami - Wronowami 3 maja 1935 roku.

Na swój sposób świętowała strzeleńska młodzież i studenci z Akademickiego Koła Kujawskiego (grupa strzeleńska). W tym dniu przebierano się w stroje historyczne i organizowano tzw. manewry poza miastem. Po ich zakończeniu czas spędzano w formie pikników. Na czele tej grupy stał Alfred Fiebig, późniejszy doktor nauk medycznych. To on w czasach powojennych, kiedy zaprzestano obchodów zawsze w dniu 3 maja wywieszał na balkonie swojej kamienicy biało-czerwoną flagę, a popołudniami organizował ze swoimi zaufanymi z grupy rekonstrukcyjnej manewry historyczne w pobliżu Strzelna na Laskowie, u Ruszkiewiczów.     

 

Po II wojnie światowej kontynuowano obchody święta Konstytucji 3 Maja. Już w 1945 roku zorganizowana uroczystość na wzór tych sprzed wojny, z pochodem i defiladą. W szkołach odbywały się akademie, po których dziatwa udawała się na uroczyste msze św. W Kronice Szkoły Podstawowej nr 1 w Strzelnie kierownik Filip Klemiński tak odnotował ten dzień:

3 maja – dzień wolny od nauki, uroczystość w szkole ze specjalnym zwróceniem uwagi, że Konstytucja 3 Maja była dużym krokiem naprzód, ale daleka od spełnienia marzeń całego świata pracy t. jest robotników, chłopów i inteligencji pracującej. Od 1949 roku wszystkie kroniki szkolne przemilczały to święto. Oficjalnie zostało ono zniesione 18 stycznia 1951 roku. Święto Narodowe 3 Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990 roku, która weszła w życie 28 kwietnia tegoż roku.

Strzeleńska Grupa Regonstrukcyjna podcza manewrów patriotycznych

  

Sejm Czteroletni po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3 maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna wspólnota istnieć nie może. Zdaniem prof. Samsonowicza Polska odzyskiwała niepodległość trzykrotnie: właśnie 3 maja 1791 r., 11 listopada 1918 r. oraz 4 czerwca 1989 r.

  

Celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w 1772 roku w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez: Prusy, Austrię i Rosję. Została ona uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie. W pierwszych zdaniach dokumentu podkreślano jedność państwa, czego wyrazem miał być jeden rząd, skarb i armia. Uchwalenie Konstytucji 3 Maja odbiło się szerokim echem w całej Europie. Stanowiła zasadniczy zwrot w porównaniu z ustrojem wcześniejszym. Silna jak na polskie tradycje centralna władza wykonawcza, silna w niej pozycja króla, wreszcie istotne prerogatywy, jakie zachowywał władca w Sejmie, przesądzają o tym, że ustrój stworzony przez ustawę rządową uznajemy za monarchizm, którego granice wyznaczała właśnie konstytucja, a więc za monarchizm konstytucyjny.

Zaproszenie na dzisiejsze uroczystości

 

Próba wprowadzenia konstytucji w życie została zniweczona już w połowie 1792 r. Było to związane z konfederacją targowicką, zawiązaną przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej. A przecież była ona przedmiotem podziwu światłych środowisk europejskich jako druga ustawa tego rodzaju na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, uchwalonej w roku 1787. Mimo jej unicestwienia pozostawiła ważne przesłanie dla Polaków na przyszłość, „jak osiągać bez przemocy porozumienie w podstawowych dla dobra publicznego sprawach”.

 

Pomimo rozbiorów, pamięć o drugiej w dziejach świata konstytucji narodowej przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości i stworzenia sprawiedliwego społeczeństwa. W Polsce uznaje się ją za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w polskiej historii i kulturze. Od czasu odzyskania niepodległości w 1918 roku, Święto Konstytucji 3 Maja było obchodzone jako najważniejsze święto państwowe.