W "przeddzień" wyzwolenia Strzelna - 29 grudnia 1918

Wielki wiec w Strzelnie - Rynek 29 grudnia 1918 roku

29 grudnia 1918 r. odbył się w Strzelnie wiec pod przewodnictwem ks. dziekana Kopernika skierowany do stanu robotniczego, w celu zorganizowania się tej warstwy społecznej w szeregach Zjednoczenia Zawodowego Polskiego - o czym donosił „Dziennik Kujawski“. W jego trakcie przemawiał dr Roman Konkiewicz, który przybliżył los robotnika polskiego, a Wojciech Kowalski wystąpił z gorącym apelem w imię Boże o wstępowanie w szeregi Zjednoczenia. Głos zabrali również Wawrzyniec Szuda i Bolesław Pińkowski. Dokonano wyboru Zarządu ZZP, w skład którego weszli: Antoni Paternoga, Wincenty Lewandowski, Wojciech Kowalski, Jan Wiśniewski, Jan Świątkowski, Walenty Kędzierski i Wawrzyn Jeske. W tym dniu zapisało się 150 członków.

Tuż po tym wiecu miała miejsce wielka manifestacja, która została zorganizowana przez miejscowe, przed kilkunastoma dniami odrodzone, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół“. Miała ona na celu oddanie czci wielkiemu synowi Ojczyzny Ignacemu Paderewskiemu. Całą uroczystość poprzedziło świąteczne przygotowanie miasta. Już od rana przybrało ono barwy narodowe. Biało-czerwone sztandary powiewały radośnie na domach Polaków. Jak odnotowano: I zda się, że niebo brało udział w ogólnym nastroju - darzyło nas bowiem przepiękną pogodą. Miejscem zbiórki Sokołów i Sokolic była sala hotelu „Park Miejski“ Wiktora Piątkowskiego. O godz. 13:00 wyruszył stąd pochód, do którego dołączyło kilka tysięcy mieszkańców. Całość udała się we wzorowym porządku, z orkiestrą na czele, na Rynek. Na trybunie, przybranej w zieleń oraz proporce narodowe i sztandar „Sokoła“, ukazał się prezes Bolesław Pińkowski - junior. W krótkich, lecz treściwych słowach wskazał na świetny wynik misji genialnego artysty w Ameryce.

Następnie pochód ruszył ulicą Kościelną ku świątyni parafialnej, gdzie u wrót kościoła przemówił do manifestantów ks. dziekan Kopernik. Zakończył on swoje wystąpienie okrzykiem: Niech żyje wolna, zjednoczona, niepodległa Polska Ludowa. Pochód wrócił na Rynek, gdzie kontynuowano wiec. Jako pierwsza głos zabrała prezeska Sokolic Zofia Zakrzewska z Mirosławic. Po niej stanął na trybunie dr Roman Konkiewicz. Słowa jego żywy znalazły oddźwięk w sercach słuchaczy, gdy roztoczywszy przed nimi obraz minionej bolesnej przeszłości, wspomniał jednego z najlepszych synów naszej ziemi, Ignacego Paderewskiego i jego pracę dla Polski na obczyźnie. Mówca na zakończenie wzniósł okrzyk: Wielki syn Ojczyzny, gorący patriota i genialny artysta, Ignacy Paderewski, niech żyje!    

Przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego, uformowany na nowo pochód wrócił pod hotel „Park Miejski“. Po wzniesieniu okrzyków na cześć Polski, Wilsona i Paderewskiego, odśpiewano pieśń Wszystkie nasze dzienne sprawy i na tym zakończono manifestację, która na długo zapadła w pamięci uczestników. 

104-rocznica Powstania Wielkopolskiego

 

104-rocznica Powstania Wielkopolskiego

Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskieg

Od ubiegłego roku obchodzimy nowe święto państwowe, które czci rocznicę Powstania Wielkopolskiego, wybuchłego 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Powstanie było największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, zrywem niepodległościowym. Również i my strzelnianie wzięliśmy w nim gremialny udział wyzwalając z jarzma niewoli pruskiej nasze miasto, okoliczne miejscowości, a następnie Kujaw Zachodnich. Widomym znakiem naszego uczestnictwa w zrywie powstańczym, patriotyzmu i ofiar złożonych na Ołtarzu Ojczyzny jest miejsce spoczynku 19. bohaterskich strzelnian; groby uczestników Powstania zmarłych w późniejszym czasie oraz 254 Walecznych, którzy zostali odznaczeni Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym 1918-1919.

Przyjazd 26 grudnia 1918 roku do Poznania Ignacego Paderewskiego spowodował masowe manifestacje i wystąpienie ludności polskiej. Przywiózł on z Paryża niezmiernie ważną i cenną wiadomość, o przychylnym stosunku rządu francuskiego do prowadzonej na obszarze zaboru pruskiego akcji zmierzającej do odzyskania przez Polaków niepodległości. 27 grudnia 1918 roku w okolicach Bazaru, gdzie zamieszkał Paderewski doszło do wymiany ognia, rozpoczęła się zacięta walka, która rozprzestrzeniła się na liczne ogniska zapalne w mieście. Padli pierwsi zabici, wielu zostało rannych. Powstanie Wielkopolskie stało się faktem dokonanym. Wybuch walk zbrojnych w Poznaniu stał się sygnałem i rozniecił zryw niepodległościowy na całą ówczesną Prowincję Poznańską - Wielkopolskę.

Wieści o przyjeździe Paderewskiego do Poznania i o wybuchu powstania zbrojnego lotem błyskawicy obiegły cały obszar zaboru pruskiego. Dotarły one również do Strzelna. Miejscowi Sokoli i skauci zintensyfikowali przygotowania do zbrojnego czynu. W dniach 28-29 grudnia 1918 r. powstańcy oswobodzili Gniezno. W tym samym czasie w Strzelnie miały miejsce dwa ważne i historyczne wydarzenia, o czym donosił „Dziennik Kujawski“. 29 grudnia 1918 r. odbył się w Strzelnie wiec pod przewodnictwem ks. dziekana Kopernika skierowany do stanu robotniczego, w celu zorganizowania się tej warstwy społecznej w szeregach Zjednoczenia Zawodowego Polskiego. W jego trakcie przemawiał dr Roman Konkiewicz, który przybliżył los robotnika polskiego , a Wojciech Kowalski wystąpił z gorącym apelem w imię Boże o wstępowanie w szeregi Zjednoczenia. Głos zabrali również Wawrzyniec Szuda i Bolesław Pińkowski. Dokonano wyboru Zarządu ZZP, w skład którego weszli: Antoni Paternoga, Wincenty Lewandowski, Wojciech Kowalski, Jan Wiśniewski, Jan Świątkowski, Walenty Kędzierski i Wawrzyn Jeske. W tym dniu zapisało się 150 członków.

Tuż po tym wiecu miała miejsce wielka manifestacja, która została zorganizowana przez miejscowe, przed kilkunastoma dniami odrodzone, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół“. Miała ona na celu oddanie czci wielkiemu synowi Ojczyzny Ignacemu Paderewskiemu. Całą uroczystość poprzedziło świąteczne przygotowanie miasta. Już od rana przybrało ono barwy narodowe. Biało-czerwone sztandary powiewały radośnie na domach Polaków. Jak odnotowano: I zda się, że niebo brało udział w ogólnym nastroju - darzyło nas bowiem przepiękną pogodą. Miejscem zbiórki Sokołów i Sokolic była sala hotelu „Park Miejski“ Wiktora Piątkowskiego. O godz. 13:00 wyruszył stąd pochód, do którego dołączyło kilka tysięcy mieszkańców. Całość udała się we wzorowym porządku, z orkiestrą na czele, na Rynek. Na trybunie, przybranej w zieleń oraz proporce narodowe i sztandar „Sokoła“, ukazał się prezes Bolesław Pińkowski - junior. W krótkich, lecz treściwych słowach wskazał na świetny wynik misji genialnego artysty w Ameryce.

Następnie pochód ruszył ulicą Kościelną ku świątyni parafialnej, gdzie u wrót kościoła przemówił do manifestantów ks. dziekan Kopernik. Zakończył on swoje wystąpienie okrzykiem: Niech żyje wolna, zjednoczona, niepodległa Polska Ludowa. Pochód wrócił na Rynek, gdzie kontynuowano wiec. Jako pierwsza głos zabrała prezeska Sokolic Zofia Zakrzewska z Mirosławic. Po niej stanął na trybunie dr Roman Konkiewicz. Słowa jego żywy znalazły oddźwięk w sercach słuchaczy, gdy roztoczywszy przed nimi obraz minionej bolesnej przeszłości, wspomniał jednego z najlepszych synów naszej ziemi, Ignacego Paderewskiego i jego pracę dla Polski na obczyźnie. Mówca na zakończenie wzniósł okrzyk: Wielki syn Ojczyzny, gorący patriota i genialny artysta, Ignacy Paderewski, niech żyje!    

Przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego, uformowany na nowo pochód wrócił pod hotel „Park Miejski“. Po wzniesieniu okrzyków na cześć Polski, Wilsona i Paderewskiego, odśpiewano pieśń Wszystkie nasze dzienne sprawy i na tym zakończono manifestację, która na długo zapadła w pamięci uczestników. 

Powstanie dotarło do Strzelna 2 stycznia 1919 roku i wieczorem miasto okupione krwią dwóch poległych Bohaterów zostało wyzwolone…

Spotkanie świąteczno-autorskie w Trzemesznie

W czwartek 15 grudnia udaliśmy się z Heliodorem do Trzemeszna na zaproszenie wiceburmistrza Dariusza Jankowskiego, pełniącego funkcję przewodniczącego Gminnego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Członkowie tegoż Komitetu od dłuższego czasu zabiegali, by spotkać się z nami i wymienić się doświadczeniami na polu pamięci - dbania o miejsca pamięci narodowej, regionalnej i kultywowania tradycji. Sama inicjatywa spotkania wyszła z grona grupy społeczników, którzy poznali dorobek TMMS-u z licznych opracowań i publikacji. W spotkaniu uczestniczył również przewodniczący Rady Miejskiej Benedykt Nitka, a miało ono miejsce w sali dawnego Szpitala św. Łazarza powstałego z fundacji opata Michała Kosmowskiego w latach 1787-1891, a obecnie Środowiskowego Domu Samopomocy w Trzemesznie.

Już na samym wstępie wiceburmistrz zapoznał nas z dokonaniami trzemesznian na polu ochrony pamięci oraz współpracy na tej niwie z władzami wojewódzkimi. Nawiązał także do bardzo owocnej współpracy, która zainicjowana została w pierwszym półroczu. Wówczas to oboje w gronie społeczników przygotowywaliśmy wielkie wydarzenie - wystawę w Muzeum Niepodległości w Warszawie pt. Nasze zrywy powstańcze, która od czerwca do września prezentowana była w siedzibie głównej Muzeum w Pałacu Przebendowskich-Radziwiłłów przy al. Solidarności 62.

Miłym zaskoczeniem dla mnie było, kiedy zauważyłem kilka moich książek i ciepłe powitanie ze strony członkini Komitetu. Wrażenie na Niej, jak i na innych osobach wywarł mój dorobek twórczy, szczególnie pozycje związane z regionem trzemeszeńskim - książki: Nadleśnictwo Gołąbki. Z dziejów Lasów Pałuckich; Józef Myślicki 1901-1978. Artysta z pasją życia; Mogilnianie odznaczeni Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym oraz biografia Hilarego Szymona Sulskiego 1910-1992…, który spoczywa na trzemeszeńskiej nekropolii i inne moje pozycje i artykuły nawiązujące do tutejszych dziejów. Sporo było o całym moim dorobku, o pracy twórczej i moich zamiłowaniach. Przedstawiłem również strzeleński dorobek na niwie ochrony pamięci, mówiąc o kwestach cmentarnych, renowacji pomników nagrobnych i wkładzie TMMS-u w kultywowanie pamięci i tradycji. Tematy te przewodziły naszemu spotkaniu z członkami Komitetu. Były ciekawe pytania, na które wraz z Heliodorem - autorem zdjęć do moich publikacji, odpowiadaliśmy. W trakcie dwugodzinnego spotkania towarzyszył nam wszystkim nastrój przedświąteczny z przedsmakiem wigilijnego stołu. Spotkanie zakończyły życzenia Bożonarodzeniowe i Noworoczne złożone przez przewodniczącego Benedykta Nitkę i wiceburmistrza Dariusza Jankowskiego.

Dziękujemy za zaproszenie i twórczo spędzony czas na ziemi trzemeszeńskiej. 

   

Strzelno na starej fotografii - fotoreportaż cz. 2

Po przyjęciu się ubiegłotygodniowej propozycji oglądania, a nie czytania, dzisiaj czas na ulicę Świętego Ducha na starej fotografii. Może źle wyraziłem się o tym nie czytaniu, gdyż każdy z nas wpatrując się w prezentowane dzisiaj 29 pocztówek i zdjęć, może oczyma i wrażliwością swej wyobraźni czytać z tych obrazów kolejne opowieści o naszym mieście. W myśl weekendowej zasady mało słów, dużo treści rozpoczynamy podziwianie i myślami opisywanie, jak to drzewiej w naszym Strzelnie bywało.

Kolejny grudniowy weekend, minęła godz. 12:00 zatem czas na tygodniową dawkę powrotów do przeszłości. Zapraszam!