Jest to mój wirtualny prezent dla
wszystkich strzelnian, którym bliskie sercu są nasze dzieje, nasze korzenie,
nasza mała ojczyzna. Otóż, w piątek dostarczone zostały do Strzelna cieplutkie
egzemplarze książki Strzelnianie
odznaczeni Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym 1918-1919. 100. lecie Powstania
Wielkopolskiego. Jest to 18. książka mojego autorstwa, która właśnie
ukazała się drukiem. Napisana została na chwałę bohaterom tamtych wydarzeń,
zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Jej wydawcą jest Parafia
Rzymsko-Katolicka pw. św. Trójcy w Strzelnie, przy współpracy Towarzystwa Miłośników
Miasta Strzelna.
Książka to swoisty słownik
biograficzny strzelnian uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 r.
który powstał w oparciu o projekt: Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem
Powstańczym. Jest on dopełnieniem wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim w Strzelnie
i na obszarze Kujaw Zachodnich. To w
międzyczasie udało się dotrzeć do ogromnej bazy o powstańcach wielkopolskich i
ich szlaku bojowym z lat 1914-1920. Tą bazą są dokumenty zawierające
uzasadnienia do wniosków o odznaczenie strzelnian Wielkopolskim Krzyżem
Powstańczym, znajdujące się w Archiwum Prezydenta RP. Ich opracowaniem zajął
się zespół członków Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego
"Gniazdo". W gronie osób indeksujących powstańcze biogramy byłem
również ja. Z ok. 22,5 tys. zindeksowanych biogramów wybrałem 258 dotyczących
strzelnian, powstańców wielkopolskich, z których 254 zostało odznaczonych
Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Niestety 4 wnioski z bliżej nieznanych
przyczyn zostały odrzucone. Mimo to biogramy tych powstańców znalazły się
również na kartach tego opracowania ze stosowną adnotacją.
Te 254 biogramy strzelnian, którzy
na przestrzeni lat 1957-1999 zostali odznaczeni WKP uzupełniłem o dane
pochodzące z innych źródeł. Tak powstał swoisty słownik biograficzny
strzelnian, którzy doczekali się zaszczytu wyróżnienia tym odznaczeniem. Z
treści biogramów czytelnik dowie się, iż nasi powstańcy wielkopolscy to w
ogromnej liczbie żołnierze walczący z bronią w ręku od 1914 r. czyli od wybuchu
I wojny światowej, poprzez pola walk powstańczych, po pola bitewne wojny
polsko-bolszewickiej w 1920 r. Wielu z nich czynną służbę wojskową rozpoczęło w
1911-1912 r. a zakończyło w 1920-1921 r. Takie daty i takie czasookresy
znajdujemy w biogramach strzelnian.
Wyjaśnienia wymaga pojęcie
strzelnianie. Otóż, w odniesieniu do tegoż opracowania zastosowałem je wobec
uczestników zbrojnych walk powstańczych, którzy urodzili się i zamieszkiwali
dwie gminy byłego powiatu strzeleńskiego, Strzelno-Północ i Strzelno-Południe
oraz samo Strzelno jako odrębną jednostkę administracyjną. Warunkiem ich
uwzględnienia było branie udziału w oswobodzeniu naszego miasta i najbliższej
okolicy, ewentualnie uczestnictwo w strzeleńskim lub młyńskim oddziale
powstańczym, a także w kompaniach strzeleńskich Batalionu Nadgoplańskiego i
Szwadronu Nadgoplańskiego. Uwzględniłem także osoby, które urodziły się w Strzelnie
i w miejscowościach naszej gminy, a zamieszkały i walczyły w powstaniu poza
granicami byłego powiatu strzeleńskiego. Są tu również biogramy powstańców,
którzy walczyli na obszarze Wielkopolski, a po powstaniu, czy po II wojnie
światowej zamieszkali w Strzelnie lub na obszarze współczesnej gminy.
Książka liczy 224 strony, jest
szyta i w twardej oprawie, ilustrowana 67 zdjęciami i dokumentami. Druk wykonał
POZKAL w Inowrocławiu. W formie bezpłatnego egzemplarza otrzymają ją wszyscy,
którzy wpłacili pieniądze na renowację pomnika nagrobnego powstańców
wielkopolskich, zlokalizowanego na starym cmentarzu w Strzelnie. Pozostali
chętni nabycia tej książki mogą ją zakupić za pośrednictwem parafii,
kontaktując się z przewodnikiem i kustoszem Damianem Rybakiem.
