Spacerkiem po Strzelnie - cz. 62 Ulica Świętego Ducha - cz. 17

Niepozorny, parterowy dom, których w Strzelnie jest mnóstwo, przykuje dzisiaj na krótko naszą uwagę. Zapytałby ktoś, dlaczego na krótko? Czyżby miejsce to nie miało swojej historii? Otóż na krótko, dlatego, że w naszym mieście są takie miejsca, które pomimo swego wewnętrznego bogactwa kulturowego, po prostu, nie posiadają tego czegoś, co przyciągałoby przeciętnego czytelnika do zgłębiania o nim wiedzy. Nie mieszkali tutaj ani bogaci, ani wybijający się mieszczanie. Nie wiązały się z tym miejscem żadne tajemnice, sensacje, czy wydarzenia godne szczególnej uwagi. Rzec można, mieszkali tutaj ludzie przeciętni utrudzeni codzienną pracą i wychowaniem dzieci. Ale… No właśnie, i w takich miejscach warto się zatrzymać, opowiedzieć o nich krótko, a to dlatego, że jak nie ja, to kto, opowie, zapisze i tym samym zachowa dla potomnych - cienie tych nierozpoznawalnych na co dzień miejsc.

W sierpniu gość, który zajrzał na bloga i przeczytał jeden z artykułów historycznych, tak oto skomentował go:
- I kogo to obchodzi? Jakieś wypierdziane, opierdziane kamienie? Liczy się dziś i jutro… historia jakiegoś zapyziałego kraiku i jakiegoś zad… Strzelna tyle znaczy, co pył. Po z górą trzech miesiącach wracam do tego komentarza, gdyż z jednej strony on mnie ubawił, a z drugiej zmobilizował - pomimo takiej nieprzychylnej opinii - do odkrywania historii naszej małej ojczyzny, która spokojnie sobie drzemie na kartkach przeze mnie już dawno temu zapisanych… 

Ciągłą zabudowę dotychczas przemierzonej spacerkiem ulicy Świętego Ducha przerywa nagle jednokierunkowa ulica Styczniowa. Nazwa tej ulicy została nadana w 1920 r., w trakcie przywracania polskich nazw miejscowościom i ulicom w miastach byłego zaboru pruskiego. Była to jedyna w mieście ulica, która nie posiadała swojej nazwy, dlatego ją wybrano, by nazwać ulicą 2 Stycznia. W opisie ideowym nazwa ta nawiązuje do wydarzeń z dnia 2 stycznia 1919 r., czyli do walk wyzwoleńczych i zrzucenia jarzma niewoli pruskiej po jej 146 latach trwania. Tą ulicą oddział sierż. Mieczysława Słabęckiego z formacji ppor. Pawła Cymsa prowadzony były przez zwiadowców ze strzeleńskiego „Sokoła“ w ulicę Cegiełkę, skąd przeprowadzono wypad na siedzibę Grenzschutzu mieszczącą się w budynku Vereinhausu (obecny Dom Kultury). Z czasem inaczej nie pisano i nie mówiono o tej ulicy jak tylko Styczniowa, z pominięciem daty dziennej. Spowszedniała ta nazwa do tego stopnia, że już po 1945 r. inaczej jej nie określano, jak tylko Styczniowa i tak pozostało do dziś.

   

Od strony północnej do ulicy Styczniowej przylega posesja, o której dzisiaj opowiem. Oznaczona jest ona numerem 24, w przeszłości policyjnym 57. Stanowi ona w części z parterową oficyną pierzeję północną ulicy Styczniowej, łączącej Świętego Ducha z ulicą A.A. Michelsona, a onegdaj ulicą Stodolną. Cała ta pierzeja była przypisana według numeracji policyjnej do ulicy Świętego Ducha i znajdujący się na niej środkowy, parterowy budynek mieszkalny oznaczony był tym samym numerem policyjnym - Heilligengeiststrasse (Świętego Ducha) 56.

Jak już wspomniałem, parterowy dom swą architekturą, czy raczej wyglądem nie przykuwa szczególnej uwagi. Nakryty jest dwuspadowym dachem pokrytym cementową, szarą dachówką i zarówno z wyglądy, jak i metryki budowlanej jest budowlą blisko 150-letnią. Po stronie północnej domostwa znajduje się salon fryzjersko-kosmetyczny „Viola“.  

Już w 1800 r. na całej parceli znajdowały się dwie posesje. Pierwsza od Ducha należała do bednarza Romanowicza, Polaka-katolika, po którym dom nabył wymieniany w 1889 r. kupiec żydowski Abram. W latach zaborów i międzywojnia mieszkał tutaj Edmund Boesche - fryzjer. Później po wojnie w pamięci mej zapisał się krawiec Lewandowski. Obecnie budynek znajduje się w zasobach gminnych i administrowany jest przez Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Strzelnie.

Druga część parceli ciągnąca się do ulicy Michelsona, oznaczona dawniej numerem policyjnym 56, a obecnie ulica Styczniowa 1, w 1800 r. należała do garncarza Kasprowicza, Polaka-katolika. Od niego nabył nieruchomość izraelita Schachmann. Jego  spadkobierca Salomon Schachmann wymieniony w 1910 r. wybudował tutaj nowy dom. Obecnie nieruchomość ta znajduje się również w zarządzie ZGKiM.