W 1926 r. w powiecie strzeleńskim
były 23 biblioteki terenowe TCL, do których dyspozycji było 1579 książek.
Biblioteka strzeleńska liczyła wówczas poniżej 400 książek. Odnotowano w
powiecie 1160 czytelników, 2327 wypożyczeń. Odbyto 23 wykłady i 11 wieczorów
oświatowych. W 1932 r. w całym powiecie strzeleńskim były 22 biblioteki TCL, w
których znajdowało się 2895 książek. Biblioteki odnotowały w tym roku 1560
czytelników, którzy wypożyczyli 3050 książek. W okresie międzywojennym na czele
powiatowych struktur, tzw. Komitetu Powiatowego TCL stał ks. prob. Jan
Szczepański z Kościeszek. Po likwidacji w 1932 r. powiatu strzeleńskiego,
struktury jego zostały wchłonięte przez Komitet Powiatowy TCL w Mogilnie.
Strzeleńska Biblioteka TCL w
okresie międzywojennym mieściła się przy ul. Młyńskiej 11, nazwanej później,
Powstania Wielkopolskiego, w rozebranym już dzisiaj domostwie państwa
Wieczorkiewiczów. Bibliotekarką była członkini TCL Helena Wieczorkiewicz. Urodziła
się ona 8 marca 1893 r. w Strzelnie z rodziców Antoniego i Pelagii z Trzeckich.
Była bardzo blisko związana z Kościołem, jako członkini stowarzyszeń
katolickich oraz osobą prowadzącą Biuro Parafialne proboszczom, ks. prałatowi
Ignacemu Czechowskiemu i ks. szambelanowi Józefa Jabłońskiego. Biblioteka,
którą prowadziła liczyła w latach 30. Minionego stulecia 1500 woluminów.
Przetrwała do 1939 r. Część z jej zbiorów w czasie wojny została rozproszona po
mieszkańcach miasta. Kilkadziesiąt tomów znalazło się również u moich krewnych.
Uratowane pozycje w liczbie 80
tomów stały się zaczątkiem powstałej 5 lutego 1947 roku Miejskiej Biblioteki
Publicznej, która otwarta została w siedzibie Zarządu Miejskiego w byłym
budynku Kasy Chorych (Późniejszy Ośrodek Zdrowia) przy ul. Świętego Ducha. Jej
założycielem był Filip Klemiński kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej Nr 1 w
Strzelnie.
W latach 1950-1962 bibliotekę
przeniesiono do niewielkiego pomieszczenia na parterze kamienicy Lewandowiczów,
przy ul. Świętego Ducha 19. Bibliotekarkami wówczas były Marianna i Urszula
Kacprzakówny. Warunki lokalowe były wręcz spartańskie. Zarówno książki, jak i
wypożyczalnia znajdowały się w dwóch maleńkich pomieszczeniach.
W tym czasie, bo w 1950 r.
powstała Gminna Biblioteka Publiczna w Markowicach dla Gminy Strzelno-Północ.
Od 1955 r. po reformie administracyjnej przemianowana została na Gromadzką
Bibliotekę Publiczną. W 1957 r. powstała Gromadzka Biblioteka
Publiczna w Bronisławiu, a w 1965 r. GBP we Wronowach (później przeniesiona do
Młynów). Kolejna zmiana w strukturze administracyjnej, dokonana w 1972 r.
doprowadziła do likwidacji gromad i powrót do gmin zbiorowych. Spowodowało to,
że Gromadzkie Biblioteki Publiczne zaczęły działać jako filie Miejsko-Gminnej
Biblioteki Publicznej, powstałej z przekształcenia Miejskiej Biblioteki
Publicznej.
Warto wspomnieć, że najmniejszymi
jednostkami organizacyjnymi w sieci bibliotecznej były punkty biblioteczne.
Pierwszy z nich powstał już w 1946 r. we Wronowach. Kilka z takich punktów działało
przy szkołach wiejskich, PGR-ach, a także w GS "SCh" w Strzelnie. Ta
ostatnia biblioteka została w 1986 r. przekazana Towarzystwu Miłośników Miasta
Strzelna i była prowadzona do 2008 r. i z kolei przekazana M-GBP.
W miarę powiększania zbiorów, ciasnota
sprawiła, że władze miejskie wynajęły w 1962 r. lokal przy ulicy Kościelnej 8,
w kamienicy Antoniego Słowińskiego i tam przeniosły siedzibę MBP. W 1968 r.
powiększono placówkę o przyległy do niej pokój mieszkalny, zamieniając go na
czytelnię i magazyn biblioteczny. Po wspomnianej reformie administracyjnej w
1972 r. i powstaniu gmin zbiorowych placówka przyjęła nazwę Miejsko-Gminnej
Biblioteki Publicznej. W 1975 r. w swych zbiorach posiadała 14 602 woluminy,
zaś filie w Markowicach, Ciechrzu, Bronisławiu i Młynach 33 208 woluminów. W
tym też roku w Strzelnie wypożyczono 30 025 książek, co dawało 23,8 wypożyczeń
na jednego czytelnika. Przy ul. Kościelnej biblioteka prowadziła swoją
działalność do 1990 r.
W charakterze bibliotekarek
zatrudnione w niej buły wspomniane już wcześniej siostry Kacprzakówne, a po ich
przejściu na emeryturę: Hanna Bogacz, Grażyna Zwolińska i Lech Gierba.
W 1988 r. Miejsko-Gminny Dom
Kultury przejął obiekt zlikwidowanego Kina Kujawianka, opuszczając
pomieszczenia przy Rynku 19, które w 1990 r. po przeprowadzonym remoncie zajęła
M-GBP. Jak na owe czasy warunki były wręcz rewelacyjne. Biblioteka posiadała
centralne ogrzewanie, węzeł sanitarny i co najważniejsze, czytelnię – miejsce
spotkań, prelekcji i wystaw. W tymże roku bibliotekę przyłączono do
Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji. Na tym manewrze biblioteka
straciła, gdyż połączone budżety pochłaniał Dom Kultury, nie starczało
pieniędzy na regularne zakupy książek. W latach 1996-1997 uległy likwidacji
filie M-GBP. Część zbiorów przekazano szkołom, zaś pozostałe przejęła
strzeleńska placówka.
W filiach biblioteki zatrudnione
był;
· Filia
Markowice - Irena Szotkiewicz,
· Filia
Młyny - Jan Niedojadło, Małgorzata Mierzejewska, Irena Szabumia,
· Filia
Ciechrz - Mirosława Szmańda, Stanisława Filip, Bożena Wyderka,
· Filia
Stodoły - Irena Kusz, Zdzisława Augustyniak, Kamila Parada,
· Filia
Bronisław- Stanisław Szlacheta, Halina Szlacheta, Małgorzata Mierzejewska.
Od 2008 r. biblioteka się
usamodzielniła i została wpisana do rejestru instytucji kultury. Przyjęła nazwę
Miejskiej Biblioteki Publicznej. 10 listopada 2015 r. miała miejsce
uroczystość oddania do użytkowania po renowacji i remoncie odnowionych
pomieszczeń Miejskiej Biblioteki Publicznej. Dzisiaj budynek prezentuje się
znakomicie i swym wyglądem nawiązuje do swoich lat świetności, czyli początków
XX wieku oraz okresu międzywojennego. Remont wykonała strzeleńska Firma MUR-MAN. W 2016 r. stan księgozbioru
wynosił 36 948 woluminów. Ze zbiorów skorzystało 1 461 czytelników, którzy
wypożyczyli 49 255 książek. Obecna kadra biblioteki to dyrektor Zofia
Nowak-Paczkowska, Iwona Woźniak i Wiesław Woźnica.
Należy również wspomnieć o
bibliotekach szkolnych. Ich rozkwit nastąpił w latach sześćdziesiątych XX w.
Posiadała i posiada je nadal każda szkoła. W latach dziewięćdziesiątych XX w.
uruchomiona została również Biblioteka Parafialna, która skierowana był do
kursantów tutejszego Prymasowskiego Uniwersytetu Ludowego. Dzisiaj jest to
znacząca placówka oświatowa w naszym mieście, którą prowadzi Sławomir
Tarczewski.
