środa, 8 maja 2019

Dzieje bibliotekarstwa strzeleńskiego - cz. 3




W 1926 r. w powiecie strzeleńskim były 23 biblioteki terenowe TCL, do których dyspozycji było 1579 książek. Biblioteka strzeleńska liczyła wówczas poniżej 400 książek. Odnotowano w powiecie 1160 czytelników, 2327 wypożyczeń. Odbyto 23 wykłady i 11 wieczorów oświatowych. W 1932 r. w całym powiecie strzeleńskim były 22 biblioteki TCL, w których znajdowało się 2895 książek. Biblioteki odnotowały w tym roku 1560 czytelników, którzy wypożyczyli 3050 książek. W okresie międzywojennym na czele powiatowych struktur, tzw. Komitetu Powiatowego TCL stał ks. prob. Jan Szczepański z Kościeszek. Po likwidacji w 1932 r. powiatu strzeleńskiego, struktury jego zostały wchłonięte przez Komitet Powiatowy TCL w Mogilnie.

Strzeleńska Biblioteka TCL w okresie międzywojennym mieściła się przy ul. Młyńskiej 11, nazwanej później, Powstania Wielkopolskiego, w rozebranym już dzisiaj domostwie państwa Wieczorkiewiczów. Bibliotekarką była członkini TCL Helena Wieczorkiewicz. Urodziła się ona 8 marca 1893 r. w Strzelnie z rodziców Antoniego i Pelagii z Trzeckich. Była bardzo blisko związana z Kościołem, jako członkini stowarzyszeń katolickich oraz osobą prowadzącą Biuro Parafialne proboszczom, ks. prałatowi Ignacemu Czechowskiemu i ks. szambelanowi Józefa Jabłońskiego. Biblioteka, którą prowadziła liczyła w latach 30. Minionego stulecia 1500 woluminów. Przetrwała do 1939 r. Część z jej zbiorów w czasie wojny została rozproszona po mieszkańcach miasta. Kilkadziesiąt tomów znalazło się również u moich krewnych.

Uratowane pozycje w liczbie 80 tomów stały się zaczątkiem powstałej 5 lutego 1947 roku Miejskiej Biblioteki Publicznej, która otwarta została w siedzibie Zarządu Miejskiego w byłym budynku Kasy Chorych (Późniejszy Ośrodek Zdrowia) przy ul. Świętego Ducha. Jej założycielem był Filip Klemiński kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej Nr 1 w Strzelnie.

W latach 1950-1962 bibliotekę przeniesiono do niewielkiego pomieszczenia na parterze kamienicy Lewandowiczów, przy ul. Świętego Ducha 19. Bibliotekarkami wówczas były Marianna i Urszula Kacprzakówny. Warunki lokalowe były wręcz spartańskie. Zarówno książki, jak i wypożyczalnia znajdowały się w dwóch maleńkich pomieszczeniach.

W tym czasie, bo w 1950 r. powstała Gminna Biblioteka Publiczna w Markowicach dla Gminy Strzelno-Północ. Od 1955 r. po reformie administracyjnej przemianowana została na Gromadzką Bibliotekę Publiczną.  W 1957 r. powstała Gromadzka Biblioteka Publiczna w Bronisławiu, a w 1965 r. GBP we Wronowach (później przeniesiona do Młynów). Kolejna zmiana w strukturze administracyjnej, dokonana w 1972 r. doprowadziła do likwidacji gromad i powrót do gmin zbiorowych. Spowodowało to, że Gromadzkie Biblioteki Publiczne zaczęły działać jako filie Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej, powstałej z przekształcenia Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Warto wspomnieć, że najmniejszymi jednostkami organizacyjnymi w sieci bibliotecznej były punkty biblioteczne. Pierwszy z nich powstał już w 1946 r. we Wronowach. Kilka z takich punktów działało przy szkołach wiejskich, PGR-ach, a także w GS "SCh" w Strzelnie. Ta ostatnia biblioteka została w 1986 r. przekazana Towarzystwu Miłośników Miasta Strzelna i była prowadzona do 2008 r. i z kolei przekazana M-GBP.

W miarę powiększania zbiorów, ciasnota sprawiła, że władze miejskie wynajęły w 1962 r. lokal przy ulicy Kościelnej 8, w kamienicy Antoniego Słowińskiego i tam przeniosły siedzibę MBP. W 1968 r. powiększono placówkę o przyległy do niej pokój mieszkalny, zamieniając go na czytelnię i magazyn biblioteczny. Po wspomnianej reformie administracyjnej w 1972 r. i powstaniu gmin zbiorowych placówka przyjęła nazwę Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej. W 1975 r. w swych zbiorach posiadała 14 602 woluminy, zaś filie w Markowicach, Ciechrzu, Bronisławiu i Młynach 33 208 woluminów. W tym też roku w Strzelnie wypożyczono 30 025 książek, co dawało 23,8 wypożyczeń na jednego czytelnika. Przy ul. Kościelnej biblioteka prowadziła swoją działalność do 1990 r.

W charakterze bibliotekarek zatrudnione w niej buły wspomniane już wcześniej siostry Kacprzakówne, a po ich przejściu na emeryturę: Hanna Bogacz, Grażyna Zwolińska i Lech Gierba.

W 1988 r. Miejsko-Gminny Dom Kultury przejął obiekt zlikwidowanego Kina Kujawianka, opuszczając pomieszczenia przy Rynku 19, które w 1990 r. po przeprowadzonym remoncie zajęła M-GBP. Jak na owe czasy warunki były wręcz rewelacyjne. Biblioteka posiadała centralne ogrzewanie, węzeł sanitarny i co najważniejsze, czytelnię – miejsce spotkań, prelekcji i wystaw. W tymże roku bibliotekę przyłączono do Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji. Na tym manewrze biblioteka straciła, gdyż połączone budżety pochłaniał Dom Kultury, nie starczało pieniędzy na regularne zakupy książek. W latach 1996-1997 uległy likwidacji filie M-GBP. Część zbiorów przekazano szkołom, zaś pozostałe przejęła strzeleńska placówka.

W filiach biblioteki zatrudnione był;
·         Filia Markowice - Irena Szotkiewicz,
·         Filia Młyny - Jan Niedojadło, Małgorzata Mierzejewska, Irena Szabumia,
·         Filia Ciechrz - Mirosława Szmańda, Stanisława Filip, Bożena Wyderka,
·         Filia Stodoły - Irena Kusz, Zdzisława Augustyniak, Kamila Parada,
·         Filia Bronisław- Stanisław Szlacheta, Halina Szlacheta, Małgorzata Mierzejewska.

Od 2008 r. biblioteka się usamodzielniła i została wpisana do rejestru instytucji kultury. Przyjęła nazwę Miejskiej Biblioteki Publicznej. 10 listopada 2015 r. miała miejsce uroczystość oddania do użytkowania po renowacji i remoncie odnowionych pomieszczeń Miejskiej Biblioteki Publicznej. Dzisiaj budynek prezentuje się znakomicie i swym wyglądem nawiązuje do swoich lat świetności, czyli początków XX wieku oraz okresu międzywojennego. Remont wykonała strzeleńska Firma MUR-MAN. W 2016 r. stan księgozbioru wynosił 36 948 woluminów. Ze zbiorów skorzystało 1 461 czytelników, którzy wypożyczyli 49 255 książek. Obecna kadra biblioteki to dyrektor Zofia Nowak-Paczkowska, Iwona Woźniak i Wiesław Woźnica.

Należy również wspomnieć o bibliotekach szkolnych. Ich rozkwit nastąpił w latach sześćdziesiątych XX w. Posiadała i posiada je nadal każda szkoła. W latach dziewięćdziesiątych XX w. uruchomiona została również Biblioteka Parafialna, która skierowana był do kursantów tutejszego Prymasowskiego Uniwersytetu Ludowego. Dzisiaj jest to znacząca placówka oświatowa w naszym mieście, którą prowadzi Sławomir Tarczewski.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz