Pod choinkę - Strzelnianie odznaczeni WKP

Jest to mój wirtualny prezent dla wszystkich strzelnian, którym bliskie sercu są nasze dzieje, nasze korzenie, nasza mała ojczyzna. Otóż, w piątek dostarczone zostały do Strzelna cieplutkie egzemplarze książki Strzelnianie odznaczeni Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym 1918-1919. 100. lecie Powstania Wielkopolskiego. Jest to 18. książka mojego autorstwa, która właśnie ukazała się drukiem. Napisana została na chwałę bohaterom tamtych wydarzeń, zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Jej wydawcą jest Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Trójcy w Strzelnie, przy współpracy Towarzystwa Miłośników Miasta Strzelna.

Książka to swoisty słownik biograficzny strzelnian uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 r. który powstał w oparciu o projekt: Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Jest on dopełnieniem wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim w Strzelnie i na obszarze Kujaw Zachodnich. To w międzyczasie udało się dotrzeć do ogromnej bazy o powstańcach wielkopolskich i ich szlaku bojowym z lat 1914-1920. Tą bazą są dokumenty zawierające uzasadnienia do wniosków o odznaczenie strzelnian Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, znajdujące się w Archiwum Prezydenta RP. Ich opracowaniem zajął się zespół członków Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego "Gniazdo". W gronie osób indeksujących powstańcze biogramy byłem również ja. Z ok. 22,5 tys. zindeksowanych biogramów wybrałem 258 dotyczących strzelnian, powstańców wielkopolskich, z których 254 zostało odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Niestety 4 wnioski z bliżej nieznanych przyczyn zostały odrzucone. Mimo to biogramy tych powstańców znalazły się również na kartach tego opracowania ze stosowną adnotacją.

Te 254 biogramy strzelnian, którzy na przestrzeni lat 1957-1999 zostali odznaczeni WKP uzupełniłem o dane pochodzące z innych źródeł. Tak powstał swoisty słownik biograficzny strzelnian, którzy doczekali się zaszczytu wyróżnienia tym odznaczeniem. Z treści biogramów czytelnik dowie się, iż nasi powstańcy wielkopolscy to w ogromnej liczbie żołnierze walczący z bronią w ręku od 1914 r. czyli od wybuchu I wojny światowej, poprzez pola walk powstańczych, po pola bitewne wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Wielu z nich czynną służbę wojskową rozpoczęło w 1911-1912 r. a zakończyło w 1920-1921 r. Takie daty i takie czasookresy znajdujemy w biogramach strzelnian.

Wyjaśnienia wymaga pojęcie strzelnianie. Otóż, w odniesieniu do tegoż opracowania zastosowałem je wobec uczestników zbrojnych walk powstańczych, którzy urodzili się i zamieszkiwali dwie gminy byłego powiatu strzeleńskiego, Strzelno-Północ i Strzelno-Południe oraz samo Strzelno jako odrębną jednostkę administracyjną. Warunkiem ich uwzględnienia było branie udziału w oswobodzeniu naszego miasta i najbliższej okolicy, ewentualnie uczestnictwo w strzeleńskim lub młyńskim oddziale powstańczym, a także w kompaniach strzeleńskich Batalionu Nadgoplańskiego i Szwadronu Nadgoplańskiego. Uwzględniłem także osoby, które urodziły się w Strzelnie i w miejscowościach naszej gminy, a zamieszkały i walczyły w powstaniu poza granicami byłego powiatu strzeleńskiego. Są tu również biogramy powstańców, którzy walczyli na obszarze Wielkopolski, a po powstaniu, czy po II wojnie światowej zamieszkali w Strzelnie lub na obszarze współczesnej gminy.

Książka liczy 224 strony, jest szyta i w twardej oprawie, ilustrowana 67 zdjęciami i dokumentami. Druk wykonał POZKAL w Inowrocławiu. W formie bezpłatnego egzemplarza otrzymają ją wszyscy, którzy wpłacili pieniądze na renowację pomnika nagrobnego powstańców wielkopolskich, zlokalizowanego na starym cmentarzu w Strzelnie. Pozostali chętni nabycia tej książki mogą ją zakupić za pośrednictwem parafii, kontaktując się z przewodnikiem i kustoszem Damianem Rybakiem.