Czy strzeleńskie świątynie zbudowano z megalitów?

Niezwykle fascynująca jest przeszłość naszego regionu i mniemam, że niemal każdy, kto zakochał się w swojej małej ojczyźnie może to samo powiedzieć o otaczającym go obszarze. Zaangażowanie się regionalistów z TMMS w ratowane potężnej megalitycznej nekropoli w miejscowości Góra-Marianowo w gminie Wilczyn oraz odkrycie podobnych w obrębie lasów miradzkich sprawiło, że nasze wyobrażenie o tutejszych dziejach uległo daleko idącemu przeobrażeniu. Nasza wiedza zaczęła nabierać nowego wymiaru, a liczne analizy terenowe oparte o podobne i archeologicznie przebadane odkrycia sprawiły, że nasze mroczne dzieje zaczęły rozjaśniać się i zabarwiać.

Rozjaśnianiem i zabarwianiem przeszłości może być odpowiedź na zawarte w tytule pytanie oraz rozwinięcie tematu. Czy strzeleńskie świątynie zbudowano z megalitów? Uważam - oczywiście hipotetycznie - że strzeleńskie kamienne świątynie romańskie zostały zbudowane z potężnych głazów i drobniejszych kamieni, z których 4500 lat wcześniej zbudowane zostało kilkadziesiąt megalitów zlokalizowanych w pobliskich lasach i innych miejscach, być może i w samym Strzelnie.

Mało kto wie o tym, że Polskie ziemie skrywały i nadal skrywają tajemnice na miarę Stonehenge. Oczywiście, są nimi megalityczne grobowce rozsiane po Kujawach i po niektórych regionach Polski. Z racji nader częstego występowania na obszarze Kujaw nazwane zostały kopcami lub grobami kujawskimi. Działo się to tak dawno, że trudno nam pojąć, że my współcześnie żyjący jesteśmy ok. 275 pokoleniem od czasów budowniczych budowli uważanych za starsze od słynnych piramid egipskich.

Czas budowy megalitów to epoka neolitu i okres kultury pucharów lejkowatych występującej w Europie między 3700-1900 lat p.n.e. Na obszarze współczesnej Polski powstała na terenie Kujaw pod wpływem oddziaływania kultury lendziejskiej na lokalne podłoże mezolityczne. Nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu formy naczynia z brzuścem baniastym i szeroko rozchylonym kołnierzem. Ludność ówczesna zajmowała się głównie hodowlą, łowiectwem i rybołówstwem, ale także uprawiała zboże, znała radło i zaprzęgała do jego ciągnięcia bydło. Charakterystyczne dla tej kultury na ziemiach polskich były pochówki szkieletowe zwane grobami kujawskimi oraz inne grobowce megalityczne.

Największą tajemnicą tej kultury są widoczne po dziś w terenie megality osiągające nawet kilkadziesiąt metrów długości. Są to monumentalne budowle zbudowane z ziemi i kamienia o długości dochodzącej nawet do 150 metrów. Niestety, grobowce te w dużej części zostały pozbawione charakterystycznego elementu, potężnych głazów granitowych, które były tzw. murem zewnętrznym budowli. Ta kamienna obstawa grobu nawiązuje do kształtu wielkich domostw pierwszych rolników tych ziem z okresu ok. 4300-3000 lat p.n.e., których ślady odkryto blisko 25 lat temu podczas badań ratunkowych na linii budowy gazociągu jamalskiego w pobliżu Bożejewic-Żegotek-Ciechrza. Część pojedynczych głazów tworzących ścianę wschodnią posiada masę dochodzącą do kilku ton. Ich wielkość stopniowo maleje w miarę zwężania się grobu ku zachodowi. Długość całego obiektu może dochodzić nawet do 100, a nawet do 150 m, a szerokość podstawy (ściany wschodniej) 8-10 m. W części szczytowej grobu, w wydzielonym prostokącie, i w specjalnej jamie, znajdował się pochówek szkieletowy jednej osoby, którą prawdopodobnie był przywódca - patriarcha rodu, obłożony kamieniami w formie kopczyka. Całość przestrzeni w obrębie obstawy przykrywał płaszcz kamienno-ziemny o wysokości dochodzącej do 4 m. Oblicza się, że do budowy średniej wielkości obiektu tego typu, potrzebna była masa ziemi dochodząca do 600 ton oraz kamieni ponad 200 ton.

Kiedy w drugiej połowie XII w. do Strzelna przybyły Norbertanki dowiedziały się od miejscowej ludności, że w pobliżu osady znajdują się ogromne budowle ziemne, których elementem konstrukcyjnym są ogromne i do tego występujące w ogromnej ilości kamienie. Ta bliskość i ilość potencjalnego budulca przyszłych świątyń strzeleńskich sprawiła, że świątobliwe siostry pozostały tutaj i postanowiły właśnie z nich zbudować i to jednocześnie dwa kościoły.

Wcześniej, bo około 3500-4000 lat przed norbertankami tutejsza ludność przez kilkadziesiąt, a nawet kilkaset lat gromadziła potężne polodowcowe głazy, zwożąc je z pól i lasów i budowała swoim przywódcom swoiste leżące piramidy - grobowce megalityczne. Budowle te przetrwały kilka tysięcy lat i nowa cywilizacja - kultura chrześcijańska spożytkowała je, wtórnie wykorzystując do budowy strzeleńskich świątyń romańskich. Dzisiaj te kamienne mury, podobnie jak kamienne kręgi z południowej Anglii, ze Stonehenge, przyciągają turystów z kraju, Europy i niemalże z całego świata. W Polsce o megalitach wie zaledwie garstka ludzi z kręgu nauki i regionalistów. A przecież polskie megality zasługują na to, żeby przywoływać ich historię i udostępniać je turystom na sposób jaki działa w niedalekich kujawskich Wietrzychowicach, gdzie funkcjonuje skansen archeologiczny potężnych kujawskich grobowców. Niezwykle dogodne położenie miejsca przy drodze krajowej i stosowne jego zagospodarowanie może stać się kolejną słynną wizytówką naszej małej ojczyzny. Czy uda się uruchomić projekt Strelnopolis mityczne miasto przodków?

Proszę powyższy artykuł potraktować jako moją hipotezę, a żądnych pogłębienia wiedzy o zaprezentowanym temacie zapraszam do zapoznania się lub przypomnienia wcześniejszego artykułu Strelnopolis mityczne miasto:

https://strzelnomojemiasto.blogspot.com/2018/07/strelnopolis-mityczne-miasto.html