O siostrach, co Strzelno w świecie rozsławiały - cz. 3

Już na zakończenie opowieści o siostrach, które Strzelno w świecie rozsławiały dopowiem, że zanim wyjechały na tourne do Stanów Zjednoczonych zawojowały Polskę i Europę. Z wielkiej niegdyś kolekcji zdjęć - jak wspominał mi bratanek sióstr śp. Ryszard Fredyk - pozostało u niego zaledwie kilka. Dwa mi udostępnił, zanim trafiły do mnie zdjęcia z kolekcji jego brata Zbigniewa. Jedno przedstawia dziesięcioosobową trupę liliputów z ich dyrektorem na tle taboru cyrkowego. Drugie, ośmiu członków zespołu po występach w Lipsku – wówczas grupa zrobiła sobie zdjęcie pod potężnym Pomnikiem Bitwy Narodów znajdującym się na polach słynnej bitwy Napoleona pod Lipskiem w 1813 r. Jedną z ciekawostek przekazanych przez bratanka sióstr Ryszarda jest informacja, iż pieniądze sióstr Fredyk, pomogły dokończyć budowę odcinka drogi brukowej z Cienciska do Ostrowa. To sponsorowanie rodzinnej wsi uczyniły na apel miejscowego proboszcza ks. Kazimierza Lapisa, jako byłe parafianki.

Zofia, od prawej z bratem, bratową i bratankiem. Po lewej stronie widoczny narożnik willi - strzeleńskiego domu sióstr Fredyk przy ul. Kolejowej 9.

II połowa lat 30. Konigsberg - Królewiec w Prusach Wschodnich. Ślub Zofii Fredyk z Niemcem Hatscherem. Panna młoda 5. od lewej, 3. od lewek siostra Agnieszka. Zdjęcie wykonane w scenerii cyrkowej.

Zofia 5. od lewek przed wkroczeniem na ślubny kobierzec. 4. od lewej Agnieszka.

Agnieszka Fredyk.

Młoda Agnieszka Fredyk.

Agnieszka Fredyk.

Zofia Fredyk przed namiotem cyrkowym.

Zofia podczas przejażdżki lasami miradzkimi.

 Siostry Fredyk przed II wojną światową, w związku z wykonywanym zawodem większość czasu przebywały na terytorium Niemiec. W Królewcu w Prusach Wschodnich Zofia wyszła za mąż za Niemca Hatschera z Dusznik Zdroju, również liliputa. Jak podaje pasjonat Ziemi Kłodzkiej i właściciel prywatnego muzeum Dariusz Giemza z Kudowy Zdroju, małżonkowie w czasie wojny mieszkali w domu rodzinnym Hatschera przy ul. Słowackiego w Dusznikach Zdroju - Bad Reinerz. Ich willę przy  ul. Kolejowej 9 - w czasie wojny Von Colersstrasse 8 - zajął okupacyjny burmistrz Strzelna Hermann Siemund. Ciekawostką jest, iż willę przy Kolejowej wybudował mistrz murarski Wacław Fredyk, brat sióstr i mieszkającego w Strzelnie brata Franciszka. 

Pierwsza od prawek Agnieszka, obok niej Zofia.

3. od lewej Zofia, 5. Agnieszka.

2. od lewej Zofia, 4. Agnieszka.

 Wojna rozdzieliła siostry Zofia, jak wspomniałem zamieszkała w Dusznikach Zdroju, zaś o losie Agnieszki niewiele udało się ustalić. Wiadomo jedynie, że już pod koniec wojny Agnieszka, mieszkająca w Cottbus została aresztowana i osadzona w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Na krótko przed zakończeniem wojny zmarła. Natomiast Zofia wraz z mężem po wojnie przenieśli się do Niemiec i tam osiedlili się na stałe. Zarząd nad strzeleńską posesją przejął miejscowy Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Później dom wrócił w ręce Wacława Fredyka, który ze wspólnikiem odkupił willę, a następnie sprzedał kolejnemu właścicielowi.

Koniec opowieści