Ciekawostki z przeszłości Strzelna - ul. Dmowskiego

Artykuły z cyklu Ciekawostki... mają większe wzięcie niż Spacerki po Strzelnie. Być może, sam tytuł przyciąga, bo czy ktokolwiek z nas nie jest ciekawy? Oglądamy programy informacyjne - ciekawi co dzieje się w kraju, czy w świecie. Kupujemy gazety - by parafrazując Wańkowicza przeczytać o tym i owędym. Siedzimy na facebooku - by dowiedzieć się co robią znajomi i czy aby sobie radzą. Wszystko to z ciekawości. W dawnych czasach ciekawość naszych przodków zaspokajały: spotkania i plotkowanie - zastępujące współczesne programy informacyjne; odwiedzanie licznych strzeleńskich lokali gastronomicznych - które oferowały również prasówka; wielogodzinne wyglądanie przez okna - niczym dzisiejsze siedzenie na facebooku. Zatem radzono sobie i dzisiaj nie ma co się dziwić, że wchodząc do tramwaju, autobusu, czy pociągu widzimy jeden obraz, wszyscy pasażerowie wpatrzeni są w swoje smartfony - po prostu, ciekawość nasza nigdy nie zaginie.

Roman Dmowski.

 Hołd miasta Strzelna dla Twórcy Niepodległej Polski

Jednomyślne uchwalenie nazwy ulicy Romana Dmowskiego

Takim oto tytułem został opatrzony na początku stycznia 1939 r. artykuł w „Dzienniku Kujawskim“. Z jego treści wynika, że przedwojenna Rada Miejska w Strzelnie jako jedna z pierwszych w ówczesnej Polsce uczciła pamięć Wielkiego Syna Narodu Romana Dmowskiego, nadając w dniu pogrzebu zmarłego jego imię jednej z miejskich ulic. W kilka dni później podobnie postąpiły inne miasta w regionie. Dodajmy, że nowy patron był głównym ideologiem polskiego ruchu narodowego, liderem Narodowej Demokracji, zmarł 2 stycznia 1939 r. w Drozdowie na Podlasiu. Polityk przeszedł udar mózgu i zapalenie płuc. Na ulicach pojawiły się klepsydry: „Roman Dmowski duszy polskiej Budziciel; Idei narodowej Twórca i Bojownik nieugięty, nieustraszony; Pokoleń Wychowawca i Przewodnik; Polski Narodowej Syn ukochany“. Przedwojenne Strzelno było silną ostoją narodowych idei. Swoje organizacje miały kobiety - Narodowa Organizacja Kobiet; mężczyźni - Stronnictwo Narodowe oraz młodzież, której przewodziło hasło - Służba Ojczyźnie. Zatem przejdźmy do zapowiedzianego artykułu:

W dniu pogrzebu Wielkiego Polaka wieczorem o godz. 19:00 w salce posiedzeń [która nomen omen mieściła się w byłym starostwie, a obecnie budynku LO] odbyło się nagle posiedzenie Rady Miejskiej w Strzelnie, mające na celu uczczenie pamięci Romana Dmowskiego i oddanie Mu hołdu. Zagaił zebranie przewodniczący Rady Miejskiej p. burmistrz Stanisław Radomski, poddając porządek obrad , który obejmował sprawy przemianowania ulicy Szerokiej [dzisiejsza Gimnazjalna] na ulicę imienia Romana Dmowskiego.

Przed przystąpieniem do porządku obrad p. burmistrz poświęcił Twórcy Niepodległej Polski kilka serdecznych słów, po czym uczczono pamięć zmarłego chwilą ciszy. Przemawiali jeszcze, radny p. Stefan Płócienniczak, prezes Stronnictwa Narodowego i radny p. Ludwik Wesołowski, oddając hołd postaci zmarłego Wielkiego Polaka.

Jednomyślnie z kolei zapadła uchwała przemianowania ulicy Szerokiej na ulicę imienia Romana Dmowskiego.

Pod koniec posiedzenia radny p. Antoni Latosiński wysunął projekt zawieszenia w salce obrad portretu śp. Romana Dmowskiego, zaś radny p. Ludwik Wesołowski projekt urządzenia ku czci zmarłego kwesty publicznej prze cały tydzień, dochód z tej kwesty przeznaczony zostałby dla biednych dzieci tutejszego miasta i byłby niejako uczczeniem pamięci zmarłego, któremu nie były obojętne losy ludu. Projekt ostatni został dokładnie omówiony i pp. radni zgodzili się kwestę taką przeprowadzić w niedzielę na ulicy, zaś następne dni po domach na listę składkową. Po wyczerpaniu porządku obrad i odczytaniu protokółu zebranie p. burmistrz salwował. Pierwsza kwesta do puszek odbyła się w niedzielę w ulicy Kościelnej, kwestowali pp. radni.

Radzie Miejskiej miasta Strzelna należy wyrazić uznanie za podjęcie tak doniosłej uchwały. Odtąd ulica Szeroka, sąsiadująca z z kościołem katolickim i bezpośrednio przylegająca do ulicy Powstania Wielkopolskiego nosić będzie na zawsze miano Romana Dmowskiego.

Podobną uchwałę powzięła Rada Miejska w Piaskach, gdzie jednomyślnie przemianowano ul. Gostyńską na ulicę Romana Dmowskiego.

Lata 30. XX w.

Zima 1939/1940.

No niestety, dzisiaj już o tej nazwie nikt nie pamięta, gdyż nie zdążyła się ona zapisać w pamięci strzelnian, ani na kartach miejskich kronik. Już po ośmiu miesiącach, we wrześniu 1939 r. okupant niemiecki zmienił nazwę ulicy na Breitestrasse, a po wojnie zapomniano o nowej nazwie i powrócono do starej, ulica Szeroka. Ale i ona długo się nie utrzymała i po śmierci bohatera tamtych czasów gen. Karola Świerczewskiego oficjalnie przezwana została jego imieniem. W komunikacie z dnia 21 września 1947 roku czytamy, iż z okazji 800-lecia Strzelna została zmieniona nazwa ulicy Szerokiej na gen. Karola Świerczewskiego...

I to by było na tyle, więcej o zmianach nazwy tej ulicy przy okazji spacerku po niej.