Zmarł Marian Jan Pałaszyński (1940-2022)

 

W piątek, 28 października 2022 roku w wieku 82 lat zmarł znany strzeleński pedagog, wieloletni dyrektor Zbiorczej Szkoły Gminnej w Strzelnie, radny miejski Marian Jan Pałaszyński. Pochodził z rodziny o głęboko zakorzenionych tradycjach patriotycznych, w której dewiza Bóg, Honor, Ojczyzna odgrywały pierwszoplanową rolę. Wystarczy wspomnieć ojca Jana i wujków Kazimierza i Mariana. Dwaj pierwsi byli żołnierzami Legionów Polskich Józefa Piłsudzkiego i walczyli w oswobadzaniu kresów i wojnie polsko-bolszewickiej. Wuj Marian wraz ze szwagrem Adamem Sobotą byli żołnierzami podziemia, pochwyceni przez Niemców zostali straceni w 1942 roku.

Ta tradycja patriotyczna towarzyszyła przez całe lata śp. Marianowi i towarzyszy Jego rodzinie. Przy okazji świąt i rocznic wspominał swoich bohaterskich przodków. Posiadał ogromną wiedzę regionalną, którą dzielił się ze mną podczas długich rozmów o naszej małej ojczyźnie. Śp. Marian Pałaszyński poprzez swoją małżonkę Felicję, również nauczycielkę, spokrewniony był ze znakomitością wywodzącą się z naszego regionu prof. Czesławem Pilichowskim. Przywołując lata minione należy podkreślić, że szczególna aktywność społeczna śp. Mariana Pałaszyńskiego przypadła na lata 90. i początek nowego tysiąclecia. Były to ciężkie lata kryzysu i budowy społeczeństwa obywatelskiego, ale również lata przezwyciężania trudności i pomyślnego rozwoju miasta i gminy. 

Urodził się w czasie okupacji niemieckiej 5 września 1940 roku w Strzelnie, w rodzinie rzemieślniczej Jana i Kazimiery z domu Zomerska. Wraz z trojgiem rodzeństwa pierwsze nauki pobierał w szkołach strzeleńskich. W 1958 roku zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym w Strzelnie. Był to rocznik obdarzony szczególnie zdolnymi i ambitnymi absolwentami, a spośród nich takimi jak: Marian Kasprzyk - nauczyciel i wiceburmistrz, Jerzy Kisilowski - profesor dr hab. inż., Tadeusz Kostka - wieloletni dyrektor Izopolu Trzemeszno, Aleksandra Olejnik-Wiśniewska - nauczycielka, Jerzy Stęczniewski - farmaceuta i biznesmen, Marian Trzecki - nauczyciel, Zbigniew Zaród - lekarz wet. oraz Ludwik Zbytniewski - nauczyciel i wieloletni dyrektor strzeleńskiego Liceum Ogólnokształcącego.

Po maturze w 1958 roku zdał egzamin wstępny na studia prawnicze UAM, lecz z braku miejsc nie został przyjęty. Zaraz też rozpoczął pracę w Wydziale Finansowym Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, a w roku następnym podjął dalsze kształcenie w Studium Nauczycielskim w Poznaniu na kierunku geografia. Równocześnie odbył obowiązkowe przeszkolenie wojskowe, zakończone przeniesieniem do rezerwy. 1 września 1961 roku został zatrudniony jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Ostrowie. Tam też realizował się wraz z miejscowym społeczeństwem na niwie kulturalnej, organizując teatr amatorski - samemu w nim występując. W dwa lata później został zatrudniony na stanowisku kierownika referatu ogólnego w Wydziale Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Mogilnie. Tam też w latach 1966-1974 powołany został na stanowisko podinspektora, a następnie inspektora oświatowego. W tym czasie sprawował nadzór pedagogiczny nad ponad 30. placówkami oświatowymi w powiecie. Podejmował się wielu wyzwań i przedsięwzięć, co pozwoliło mu w zdobyciu ogromnego doświadczenia na polu pedagogicznym oraz organizacji i zarządzania oświatą. Jak sam wspominał, wiele praktycznych wskazówek otrzymywał od swojego ówczesnego przełożonego powiatowego inspektora szkolnego Aleksandra Szafarka - wiele mu zawdzięczałem. 

Jednocześnie pogłębiał swoją wiedzę poprzez samokształcenie i rozpoczęcie studiów magisterskich na kierunku geografia, na Wydziale Pedagogicznym UAM w Poznaniu, które ukończył w 1971 roku. Po likwidacji powiatów i powstaniu Zbiorczych Szkół Gminnych w 1974 roku objął stanowisko dyrektora Zbiorczej Szkoły Gminnej w Strzelnie, łącząc je z działalnością harcerską w Miejsko-Gminnej Radzie Przyjaciół Harcerstwa. Kierując ZSG zarządzał siecią 22 szkół (podstawowych, średnich, zawodowych i przedszkoli), zapewniając tym samym realizację zadań wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych na terenie całej gminy. Przy tej okazji stworzył lepsze warunki kształcenia dzieci wiejskich, porównywalne ze szkołami miejskimi, łącząc nieefektywne małe szkoły wiejskie z większymi. Przeprowadzona w 1980 roku przez Ministerstwo Oświaty wizytacja szkolnictwa gminnego kierowanego przez dyrektora Mariana Pałaszyńskiego dała ocenę bardzo dobrą. W międzyczasie w 1978 roku ukończył Studium Podyplomowe w zakresie organizacji pracy i kierowania oświatą przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy. Tworząc klasy specjalne w SP 2 doprowadził poprzez swoje działania do powstania w 1982 roku samoistnej placówki oświatowej, dzisiejszego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego przy ul. Parkowej. Kolejna reorganizacja szkolnictwa i zniesienie zbiorczych szkół gminnych, sprawiła, iż dyrektor Pałaszyński w latach 1984-1985 piastował funkcję inspektora oświaty przy Kuratorium Oświaty i Wychowania w Bydgoszczy, łącząc ją z funkcją wizytatora szkół z całego obszaru miasta gminy Strzelno.

W 1987 roku odszedł ze stanowiska inspektora i zaczął pełnić funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej w Markowicach, pozostając tutaj do 1991 roku, tj. do czasu przejścia na emeryturę. W 1988 roku podnosząc kwalifikacje w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Bydgoszczy uzyskał II stopień specjalizacji zawodowej w zakresie organizacji i zarządzania oświatą. W czasie pełnienia funkcji dyrektora sfinalizował - zainicjowane w 1985 roku - nadanie w 1990 roku imienia Gustawa Zielińskiego SP w Markowicach, a w roku następnym sztandaru tejże placówce oświatowej; ukończył montaż centralnego ogrzewania w budynku szkolnym. Po przejściu w stan spoczynku, w niepełnym wymiarze godzin, nadal uczył (do 1999 r.) w strzeleńskich placówkach oświatowych: w SP 2, Społecznym Liceum Ogólnokształcącym, OSW i Zespole Szkół Zawodowych. 

Aktywnie uczestniczył w życiu społecznym naszego miasta. W 1982 roku znalazł się w składzie Komitetu Obchodów 750-Lecia Nadania Strzelnu Praw Miejskich, a w roku następnym wszedł w skład grupy działaczy społecznych, którzy założyli Towarzystwo Miłośników Miasta Strzelna. Był członkiem pierwszego i kolejnych Zarządów TMMS. Przez dwie kadencje był radnym Rady Miejskiej w Strzelnie, pełniąc w niej funkcję przewodniczącego Komisji Rozwoju Gospodarczego, Mienia Komunalnego oraz Ładu i Porządku Publicznego. Był również członkiem Zarządu Miejskiego oraz rzecznikiem prasowym organów samorządowych. Od chwili powstania periodyku „Wieści ze Strzelna“ współpracował z redakcją, pisząc artykuły i dostarczając aktualności do działu Sygnały informacyjne. Na ich łamach pierwszy poruszył sprawę powołania policji municypalnej, czyli straży miejskiej. Był inicjatorem i orędownikiem jej powstania. Straż Miejska funkcjonowała w naszym mieście w latach 1995-2019. Również współredagował wydawany w latach 1997-1998 miesięcznik samorządowy „Gazetę Strzeleńską“. Jego aktywność to również pełnienie funkcji wiceprezesa Zarządu Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz przewodniczenie w latach 1994-2007 Sekcji Emerytów i Rencistów przy OZNP.

Na polu społecznym i zawodowym został odznaczony: Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką ,,Przyjaciel Dziecka’’ oraz licznymi innymi wyróżnieniami, dyplomami, listami gratulacyjnymi i podziękowaniami.

Z żoną Felicją wspólnie przeżyli 56 lat małżeństwa, wychowali i wykształcili dwoje dzieci oraz doczekali się pięciorga wnucząt. W życiu kierował się przede wszystkim dokładnością i solidnością podejmowanych działań, obiektywizmem i racjonalnym myśleniem. Wyznawał humanistyczne idee zgody i współdziałania. Niestety życie nie oszczędzało śp. Mariana, chorował prawie 20 lat, a mimo to zachował pogodę ducha, dowcip, pozytywne nastawienie, a rodzina, która stworzył była dla niego najważniejszym dorobkiem życia.

Napisałem m.in. na podstawie zgromadzonych materiałów własnych śp. Mariana Pałaszyńskiego i opracowanych przez córkę Kamilę Pałaszyńską-Drabik.

Pogrzeb śp Mariana Pałaszyńskiego odbędzie się w sobotę 5 listopada 2022 roku. Msza św. o godz. 11:00 w bazylice św. Trójcy w Strzelnie - ceremonia pgrzebowa o godz. 12:00 na starym cmentarzu przy ul. Kolejowej w Strzelnie