piątek, 21 lutego 2020

Ziemiaństwo nadgoplańskie - prelekcja



Już jesienią ubiegłego roku obiecałem dyrektorowi Andrzejowi Sieradzkiemu z Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia, że bliżej wiosny i kiedy znajdę wolne okienko w przepełnionym kalendarzu skorzystam z zaproszenia i odwiedzę gościnne kruszwickie progi NPT. Styczniowy telefon sprawił, że ustaliliśmy datę prelekcji na 20 lutego:
- Tak będę z wykładem o „Ziemiaństwie nadgoplańskim“ i z miłą chęcią wygłoszę go słuchaczom Uniwersytety Trzeciego Wieku.

Do Kruszwicy udałem się z Heliodorem Ruciński. Dojechaliśmy ulicą Wodną nad brzeg Gopła, do siedziby NPT. Na piętro, do świetlicy zaczęli schodzić się słuchacze UTW. Ogromna większość to panie - ok. 30 osób - zaś w dużej mniejszości panowie - nie więcej jak z gośćmi 10. W krótkiej rozmowie z dyrektorem, dowiedziałem się, że już jesienią przeniosą się w bardziej komfortowe warunki, do nowo budowanej i w części restaurowanej nowej siedziby przy Mysiej Wieży.






Wprowadzeniem do mojego wykładu był przedwojenny felieton, który wyszedł on spod pióra Tadeusz Komorowski (Piast, 1931, Nr 28). Z racji jego aktualności pozwolę sobie go w tym miejscu również przywołać:

FELIETON - Wieczór nad Gopłem

Wparta dumnie w błękit gwiaździstego nieba wieża
Mysią nazwana, długie przetrwała wieki,...
Chociaż ruiny zębiska szczerzą,
ona jakby zapatrzona w przestwór daleki,
w pomroce wieków kryje dziejów wątek,
pisanych rylcem czasu na zmurszałej cegle,
wśród ruin omszałych pamiątek...

            Na dalekim horyzoncie, wieczorna zorza blednie ustępując miejsca ciemnościom, które zaczynają otulać cały świat. Jakby niewidzialną ręką posiane ukazują się gwiazdy na
granatowym sklepieniu nieba.
Świat kładzie się do snu.
            Stoję nad brzegiem Gopła które go drobne fale gnane lekkim podmuchem wiatru szumią jakoś posennie jakby o tysiącznych tonach organy.
            Wsłuchany w rytmiczną melodię jeziora rozmarzony ciszą unoszę się myślą w dalekie minione dni, które widziały te fale…
            Szczęk mieczów, jęk umierających rycerzy - to wszystko jakby dawniej wchłonięte przez tajemniczą głębię jeziora, zaczyna teraz stamtąd wypływać, by dziwną muzyką fal
powtórzyć mi jakąś rycerską epopeję.
            Patrzę w dal: kilka dzikich kaczek wyrwawszy się z pośród trzcin, łopocząc skrzydłami uleciało w rozmigotaną przestrzeń co raz dalej... dalej... aż znikło mi z oczu, roztapiając się zupełnie w przestrzeni...
            Po drodze oczy moje spotkały się z ciemną masą rysującą się na tle mrocznego nieba; - była to Mysia wieża, dźwigająca brzemię długich wieków owiana legendą; cicha i spokojna przegląda się w toniach Gopła zdając się prowadzić rozmowę o tych co minęli, a których krew wsiąkła w jej omszałe cegły. I patrzy ona wieża oczami tych cegieł na tę Polskę współczesną, zdając się pytać w drzew poszumie dlaczego jest tak a nie inaczej?
Dlaczego Naród z kajdan niewoli rozkuty bratnią nienawiść jak trujący kwiat hoduje w sercu... Dlaczego?
            - Ocknąłem się z zadumy; spojrzałem na jezioro które nadal szumiało w daleką omroczoną przestrzeń... i powlokłem się ku domowi.
            Raz jeszcze z oddali doszedł mnie szum Gopła jakby na pożegnanie...

A potem, przy kawie i pączkach poszło jak z płatka. Przy ogromnym zainteresowaniu i zaangażowaniu się słuchaczy - zadających pytania - moja opowieść i pokaz multimedialny trwały raptem 1,5 godz. Czas szybko przeleciał, a temat głęboki i rozległy, jak Gopło przed 1000 lat. Opracowany i ciągle uzupełniany temat ziemiaństwa powiatu strzeleńskiego to kilkaset stron maszynopisu, to również dziesiątki zdjęć i tych starych z mojej kolekcji i tych nowszych, współczesnych, które w dużej części pochodzą ze znakomitego portalu Polskie Zabytki i zostały wykonane przez redaktora Marka Kujawę. Do tego portalu i ja również jakiś drobniutki kamyszek dorzucam.

W związku z rozległym tematem, dla chociażby zobrazowania prelekcji załączam zdjęcia, które towarzyszyły mojemu wykładowi. Zapraszam do ich obejrzenia:











































































































































   

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz