Pomnik Najświętszego Serca Jezusowego w Strzelnie

Pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa istniejący w Strzelnie w latach 1930-1939, podobnie jak jego poznański pierwowzór ideowy miał być Pomnikiem Wdzięczności za odzyskaną niepodległość przez Polskę. Był również nazywany Pomnikiem Chrystusa Króla. Zniszczony z 27 na 28 października 1939 r. [z piątku na sobotę], zastąpiony został w 1945 r. drewnianym krzyżem. Zastanawiam się, czy zbliżony do pierwowzoru symbol wdzięczności w 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę nie powinien zostać odbudowany?

Zima 1939-1940. Pocztówka okupacyjna. Widok szpitala po usunięciu Pomnika Najświętszego Serca Jezusowego - Pomnika Wdzięczności. 

Jego początki sięgają 24 października 1928 r. kiedy to wystosowano Apel do społeczeństwa o następującej treści:

Dziesięć lat upływa, od czasu kiedy naród polski zerwał z rąk swych kajdany, kiedy skruszył kopie swych najeźdźców i kiedy po półtorawiekowej niewoli znowu znalazł się kładąc fundament pod nowe powstające państwo. Chwila ta stanowi nowy okres, w naszej historii wówczas na szablach powstańców zabłysło słowo, zwycięstwo zwiastujące wolną, naszą Ojczyznę. To też wdzięczni Opatrzności Bożej, która wysłuchała prośby zanoszone przez Ojców naszych wiek cały, która wysłuchała słowa pieśni niewoli "Wolną Ojczyznę racz nam dać Panie" chcemy stawić widoczny znak naszej wdzięczności przez pobudowanie pomnika Serca Jezusowego.

Pomnik Serca Jezusowego, który stanie w powiatowym mieście Strzelnie, będzie najlepszym

wyrażeniem zrozumienia przez społeczeństwo rzeczy wzniosłych oraz symbolem naszej niepodległości. W tym celu zawiązał się Komitet budowy pomnika niżej podpisany. Komitet zwraca się z gorącą prośbą do całego społeczeństwa polskiego i katolickiego, aby raczyło dołożyć swej pomocy i przesłało na tak wzniosły cel jak najliczniejsze datki pieniężne. Datki na Pomnik Serca Jezusowego w Strzelnie przyjmują:

Bank Ludowy w Strzelnie, p. Albin Radomski skarbnik Komitetu Budowy Pomnika Serca Jezusowego, Ks. Radca Czechowski oraz Redakcja "Nadgopianina".

Komitet Honorowy:

Dr Czesław Bydałek, Edmund Boesche - prezes Bractwa Strzeleckiego, Edward Budzyński, Dr Jakub Cieślewicz, Jan Dałkowski - kierownik Szkoły Powszechnej, Marcin Dopierała - rolnik Młyny, Dr Elżanowski - dyrektor Mączkarni Bronisław, Władysław Filisiewicz - Naczelnik Sądu Powiatowego, Michał Głuszek - rolnik Młyny, Jan Jankowski - prezes Sokoła, Stefan Kozłowski - ziemianin Strzelno Klasztorne, mecenas Leopold Dębno Krzyżanowski - prezes Ligi Katolickiej, Wojciech Kowalski - prezes Towarzystwa Robotników, Dr Zygmunt Koehler - notariusz, Leon Kubski - dyrektor Kasy Chorych, Stanisław Kobus - rolnik, Tomasz Kaźmierczak - prezes N.P.R., Wit Kitkowski - nauczyciel Młynice, Jan Łyskawa - kierownik Szkoły Wydziałowej, Michał Olszak - rolnik Młyny, Czesław Palluth - dyrektor Firmy "TRI", Stefan Płócienniczak - prezes Towarzystwa Przemysłowców, Wiktor Piątkowski - naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej, Andrzej Polski - Zofjówka, Szuda - wiceprzewodnicząca Sodalicji Mariańskiej, Stanisław Soliński - rolnik Ziemowity, Michał Stęczniewski - aptekarz, Dr Eugeniusz Schittek, Jan Siudziński - rolnik Młyny, Dr Kazimierz Truszczyński - lekarz powiatowy, Władysław Trzecki - prezes Towarzystwa Powstańców i Wojaków, Doktorowa Weigtowa, Franciszek Wegner - posiedziciel ziemski, Zakrzewska - Przewodnicząca Sodalicji Marjańskiej.

Komitet Wykonawczy:

Ks. Radca Ignacy Czechowski, Daszyński inspektor szkolny, Stanisław Radomski burmistrz - sekretarz, Albin Radomski - skarbnik oraz Wanda Siemianowska - przewodnicząca Narodowej Organizacji Kobiet.

29 września 1929 r. podczas miesięcznego zebrania Narodowej Organizacji kobiet, w dyskusji poruszono sprawę budowy pomnika Najświętszego Serca Jezusowego w Poznaniu. Jednocześnie wyrażono ubolewanie, że budowa takiegoż pomnika w Strzelnie, powitana przed rokiem z niebywałym entuzjazmem przez szerokie warstwy ludności i organizacje nie może dojść do skutku, a to z powodu tego, iż zainteresowanie zmalało, a fundusze na ten cel zebrane wynoszą dopiero piątą część potrzebnej sumy.

Lata 30. XX w. Szpital w Strzelnie z Pomnikiem Najświętszego Serca Jezusowego - Pomnikiem Wdzięczności. Pocztówka przedwojenna.

Finał budowy pomnika przyniósł rok 1930. Dzięki licznym imprezom kulturalnym, koncertom, przedstawieniom teatralnym, wentom organizowanym przez stowarzyszenia katolickie, przy wsparciu licznych miejscowych organizacji uzyskano dochód pozwalający na ufundowanie pomnika. Komitet budowy początkowo borykał się z lokalizacją. W pierwszej wersji pomysł padł na Planty, czyli park miejski przy ulicy Kolejowej. Miał on stanąć naprzeciw cmentarza katolickiego, w miejscu, w którym obecnie stoi pomnik pomordowanych w czasie II wojny światowej. Jednakże ostatecznie zapadła decyzja na usytuowanie monumentu przed nowo wybudowanym gmachem Szpitala Powiatowego przy ul. Młyńskiej (późniejszej Powstania Wielkopolskiego).

I nastał ten dzień uroczysty. Wcześniej, swój przyjazd do Strzelna zapowiadał wojewoda Roger Adam hrabia Raczyński. Do przyjazdu ostatecznie nie doszło. W Uroczystość Chrystusa Króla, które przypadło na niedzielę 26 października 1930 r. pomnik został poświęcony. Z zachowanych opisów uroczystości dowiadujemy się, że po sumie odprawionej w bazylice św. Trójcy (tzw. kościele farnym) odbył się manifestacyjny pochód przez miasto. Przy wtórze religijnych pieśni uformowała się długa procesja składająca się z lokalnych organizacji i stowarzyszeń ze sztandarami. Ulicą Kościelną przez Rynek potem ulicami św. Ducha, Młyńską, Szeroką posuwał się majestatyczny pochód. Tym zewnętrznym blaskiem wyrażało Strzelno swe przywiązanie do Chrystusa - Króla.

Uroczystość poświęcenia pomnika Najświętszego Serca Jezusowego rozpoczęła się o godz. 16:00. Pod pomnikiem przy nowym Szpitalu Powiatowym zebrał się tłum publiczności oraz przedstawiciele władz i stowarzyszeń. Widzieliśmy więc przedstawicieli Sejmiku Powiatowego, Starostwa, Rady Miejskiej, Magistratu, okolicznego duchowieństwa i ziemiaństwa. Przemawiał starosta Baranowski, dziękując twórcy pomnika artyście-rzeźbiarzowi p. prof. Gajewskiemu [Teodor Gajewski (1902-1948) polski artysta rzeźbiarz związany z Bydgoszczą. Wspólnie z Piotrem Trieblerem zaprojektował wystawiony w 1932 r. w Bydgoszczy Pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa - Bydgoszcz Wyzwolona - MP.] za efektowne rozwiązanie tak bądź co bądź trudnego problemu, jak ujęcie postaci Chrystusa. Starosta w swym wystąpieniu nawiązał także do szpitala i podziękował architektowi Wróblewskiemu za projekt i solidne wykonanie nowego gmachu Szpitala Powiatowego. Po tym wystąpieniu zaintonowano pieśń "My chcemy Boga", która potężnym chórem wzbiła się aż po tron Chrystusa - Króla.

Na mównicę wszedł ks. prałat Czechowski. W krótkich ale dobitnych słowach wskazał mówca na ten ku niebu wznoszący się pomnik, jako na symbol miłości, tej miłości, której tak brak w świecie całym, a w Polsce w szczególności [po 87 latach słowa jakże aktualne - MP.]. Potem nastąpił akt poświęcenia, w toku którego zebrani odśpiewali "Serce Twe Jezu".

Na zakończenie wikary ks. Zenon Niziółkiewicz odczytał akt oddania parafii Sercu Jezusowemu. Wieczorem posąg oświetlono reflektorami. Na wysokim cokole umieszczona postać Chrystusa wyglądała naprawdę nadziemsko. Głowa Odkupiciela schylona w cudownie dobrotliwym skłonie ku sercu, które umiłowało wszystkich wywiera swoiste wrażenie. Również wieczorem o godz. 20:00 w sali p. Piątkowskiego odbyła się uroczysta akademia urządzona staraniem Ligi Katolickiej. Otworzył ją p. Wegner, po czym wystąpiły: Chór Szkoły Powszechnej pod batutą p. Stefana Osińskiego, uczniowie szkół powszechnej i wydziałowej z wiązanką wierszy, Chór Szkoły Wydziałowej pod batutą p. Tomasza Grząbki, Chór Sodalicji Mariańskiej, Chór "Jedność" z udziałem orkiestry. Na zakończenie z prelekcją wystąpił p. Grząbka, a finałem akademii było odśpiewanie pieśni "My chcemy Boga".

Od tego czasu pod Pomnikiem przy ul. Młyńskiej - Powstania Wielkopolskiego odbywały się liczne uroczystości kościelne oraz rocznice odzyskania niepodległości - 11 listopada.