Marian Przybylski - sylwetka regionalisty

W związku z nadaniem mojemu mężowi Marianowi Przybylskiemu tytułu Zasłużony Dla Gminy Mogilno postanowiłam przybliżyć Jego sylwetkę i przy okazji pochwalić się, że jestem mogilnianką z urodzenia, z lat dzieciństwa oraz młodości. Całe dorosłe życie zamieszkuję w Strzelnie. Za ten tytuł jaki mój małżonek otrzymał serdecznie dziękuję władzom samorządowym miasta Mogilna, a szczególnie prezesowi Mogileńskiego Towarzystwa Kulturalnego Pani Teresie Kujawie - wnioskodawczyni i przyjacielowi małżonka Przemysławowi Majcherkiewiczowi. Mogilno to piękne miasto i tak po prawdzie to historii o moim mieście nauczyłam się od strzelnianina, mojego męża. Napisał on wiele książek, z których osiem, treściami jest związanych z grodem nad Panną i miejscowościami gminy Mogilno. Nadto około 200 artykułów prasowych i tych publikowanych w mediach społecznościowych. On ciągle pisze i wszystkich w koło namawia do pisania...

Dziękuję! Lidia Przybylska 

Marian Przybylski – prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Strzelna, członek Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo” z siedzibą w Gnieźnie, Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Ziemi Mogileńskiej w Mogilnie z siedzibą w Chabsku oraz Kręgu Starszyzny Harcerskiej im. druha harcmistrza Henryka Mazurkiewicza w Mogilnie, regionalista, autor książek, artykułów prasowych, blogów z cyklu „Strzelno moje miasto” i innych.

Urodził się 14 sierpnia 1952 r. w Strzelnie, w rodzinie Ignacego i Ireny z domu Woźna, Przybylskich. Ojciec był głównym księgowym w strzeleńskim szpitalu, a matka zajmowała się wychowaniem siedmiorga ich dzieci. Nauki przedszkolne pobierał w Ochronce Sióstr Elżbietanek przy Parafii p.w. Świętej Trójcy w Strzelnie. Później jako uczeń podstawówki przez wiele lat był ministrantem. Od najmłodszych lat przejawiał skłonności do działań społecznikowskich. Był w szeregach zuchowych od 1962 r., a następnie harcerskich - przyrzeczenie 1965 r., kontynuując harcerskie tradycje po dzień dzisiejszy, jest członkiem Kręgu Starszyzny Harcerskiej im. druha harcmistrza Henryka Mazurkiewicza w Mogilnie. Jako uczeń Państwowego Technikum Rolniczego aktywnie angażował się w życie społeczno-kulturalne szkoły. Uczestniczył w spływach kajakowych po Brdzie, był członkiem Polskiego Związku Filatelistycznego, Ligi Ochrony Przyrody, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Rolnictwa oraz grupy teatralnej „Teatr cieni”.

Po ukończeniu szkoły staż odbył w PGR Markowice, a następnie pracował w instytucjach obsługi rolnictwa: Spółdzielni Mleczarskiej w Mogilnie, PZZ Elewator w Strzelnie, SKR w Strzelnie, GS „SCh” w Strzelnie, PPHU „Despot”. Przeszedł szczeble kariery zawodowej od stażysty po wiceprezesa w dwóch ostatnich firmach. Odbywając skróconą służbę wojskową w Marynarce Wojennej zrobił uprawnienia ratownika wodnego. Pracując w GS „SCh” podjął studia na UMK w Toruniu. Studiował cztery lata administrację na Wydziale Prawa i Administracji, jednakże studiów nie ukończył. Po przemianach ustrojowych wspólnie z małżonką prowadził działalność handlową, od 1994 r. był kierownikiem MGOKiR w Strzelnie, a od 2004 r. był urzędnikiem samorządowym. Od 1 października 2017 r. przebywa na emeryturze.  

Początkowo politycznie związał się z ruchem ludowym będąc członkiem ZSL. Następnie był przewodniczącym NSZZ „Solidarność” w SKR Strzelno i wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Porozumiewawczego NSZZ „Solidarność” w Strzelnie. Obecnie jest bezpartyjnym. W latach 1981-1982 mocno zaangażował się w pracę komisji historycznej przygotowującej 750-lecie nadania praw miejskich Strzelnu. W 1983 r. był współzałożycielem TMMS i od tego roku do czasu przekształcenia towarzystwa w 2008 r. wiceprezesem, po czym od 2009 r. prezesem TMMS. W latach osiemdziesiątych związany był z PTTK w Strzelnie, piastując funkcję wiceprezesa. W latach 70. i 80. aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i samorządowym Gminy Strzelno. Przez szereg lat piastował funkcję wiceprezesa MLKS „Kujawianka Strzelno”. W latach 90. był zastępcą sekretarza Zarządu Głównego Towarzystwa Czytelni Ludowych. Zaś w latach 1998-2002 radnym powiatowym, a w latach 1999-2002 członkiem Zarządu Powiatu Mogileńskiego. Od 1994 r. rozpoczął współpracę z Mogileńskim Domem Kultury, z mogileńskimi środowiskami twórczymi i z Mogileńskim Towarzystwem Kulturalnym, którą zintensyfikował po 1998 r.

Od początku lat 70. zaczął zbierać i opracowywać materiały do dziejów Strzelna i okolicy. W owym czasie przeprowadził kilkaset wywiadów z ludźmi starszymi i posiadającymi wiedzę o regionie. W 1976 roku napisał pierwsze obszerniejsze opracowanie historyczne o udziale strzelnian w powstaniu styczniowym 1863 r.. W 1984 r. wydał swoją pierwszą książkę, monografię poświęconą strzeleńskiej spółdzielczości zaopatrzenia i zbytu Historia spółdzielczości "Samopomoc Chłopska" w strzelnie w latach 1894-1984. Wówczas też nawiązał współpracę z regionalistą Henrykiem Ładą z Inowrocławia, autorem licznych opracowań poświęconych dziejom XIX i XX-wiecznym organizacjom rolniczym. Od 1988 r. zaczął publikować artykuły o tematyce regionalnej, samorządowej i historycznej we „Wieściach ze Strzelna”. W latach 90. był autorem kilku broszur-folderów promujących miasto i gminę Strzelno, z jego udziałem nakręconych zostało kilka filmów o walorach kulturowych Strzelna emitowanych m.in. w TVP Bydgoszcz. Lata te obfitowały jego aktywnością na scenie kulturalnej Strzelna, jako twórcy i kierownika miejskiej placówki kulturalnej MGOKiR. W latach 1997-1998 był założycielem i redaktorem naczelnym periodyku „Gazety Strzeleńskiej”, wydawanej przez MGOKiR, a poświęconemu życiu kulturalnemu i samorządowemu Strzelna. W 1999 r. po połączeniu się „Gazety Strzeleńskiej z „Wieściami ze Strzelna” był zastępcą redaktora naczelnego „Wieści…”.

W 2002 r. wspólnie z Kazimierzem Chudzińskim wydali książkę Strzeleńska Nekropolia. Za książkę tę Marian Przybylski został wyróżniony prestiżową nagrodą Fundacji Polsko-Australijskiej „POLCUL” im. Jerzego Bonieckiego. W 2006 r. wydał książkę Z dziejów wsi i jednostki OSP w Ciencisku. W 2008 r. napisał i wydał obszerną monografię Markowice. Z dziejów Sanktuarium i wsi. W 2008 r. zainicjował i wspólnie z Zarządem TMMS przyczynił się do upamiętnienia w 2009 r. 90. rocznicy Powstania Wielkopolskiego obeliskiem poległych powstańców wyzwalających Strzelno spod zaboru pruskiego. W tym też roku została wydana napisana przez niego książka Historia listami pisana – opowieść o strzeleńskiej rodzinie Rucińskich oraz wspólnie ze Stanisławem Kaszyńskim wydali książkę Kaszyńscy. Zarys dziejów rodu. Ta ostatnia książka doczekała się drugiej rozszerzonej edycji w 2011 r.

Współpraca z mogileńskimi środowiskami samorządowo-gospodarczymi oraz oświatowo-kulturalnymi zaowocowała kolejnym dziełem, które ukazało się w 2011 r. była opowieść genealogiczna Z dziejów Bielic oraz rodów Bielickich i Jaczyńskich. Dało to początek owocnej współpracy publicystyczno-wydawniczej, a dzieje Mogilna i regionu przybrały charakteru wiodącego, szczególnie w postaci licznych artykułów i opracowań o tematyce historycznej. Od 2014 r. jest członkiem mogileńskiego komitetu obchodów 100. rocznicy Powstania Wielkopolskiego.

W 2013 r. był inicjatorem fundacji tablicy pamiątkowej poświęconej powstaniu styczniowemu i udziału w nim strzelnian. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy stała się wielką manifestacją o wymiarze ponadregionalnym. 11 marca 2013 r. ukazało się drukiem jego najobszerniejsze z dotychczasowych opracowań, książka poświęcona dziejom Lasów Miradzkich. Dzieło to zatytułowane Lasy Miradzkie. Z dziejów Nadleśnictwa Miradz zostało wyróżnione podczas ogólnopolskiego Świętą Lasu przez dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

W tym samym czasie kontynuował ukończone w czerwcu 2013 r. kolejne dzieło „Lasy Pałuckie. Z dziejów Nadleśnictwa Gołąbki”. Pozycja ta licząca ponad 500 stron wydana została w 2016 r.. Jednocześnie pracował nad wydaniem kolejnej książki, tym razem biograficznej O. Kazimierz Łabiński OMI. Ze wspomnień o kustoszu Markowickiego Sanktuarium, która drukiem została wydana w lutym 2014 r. W tym też roku ukazała się książka Szkoła Podstawowa im. Ofiar Katynia w Strzelcach na tle dziejów wsi i parafii napisana we współautorstwie z Janiną Baranowską oraz zbiór artykułów w książce Rola ziemiaństwa wielkopolskiego w historii polskiej gospodarki leśnej i łowieckiej. W 2015 r. na rynku księgarskim znalazła się jego książka biograficzna Hilary Szymon Sulski 1910-1992. Opowieść o człowieku niepospolitym i jego dziele.

Bardzo obfitym pod względem wydawniczym był rok 2017. Wówczas został wydany trzeci tom trylogii leśnej Lasy Gniewkowskie. Z dziejów Nadleśnictwa Gniewkowo oraz książka biograficzna Józef Myślicki 1901-1978. Artysta malarz z pasją życia i monografia harcerska Nasze korzenie. W 100-lecie Skautingu i Harcerstwa na Ziemi Mogileńskiej.

Jako wieloletni organizator kwest cmentarnych z uzyskanych w ten sposób środków finansowych wespół z członkami Zarządu TMMS przeprowadził kilkadziesiąt renowacji cennych kulturowo i historycznie pomników nagrobnych na starej strzeleńskiej nekropolii.

W 2013 r. zorganizował manifestację, podczas której uroczyście oddano cześć szczątkom doczesnym dowódcy Powstania Wielkopolskiego na Kujawach Zachodnich kapitana Pawła Cymsa, które przewożone były przez Strzelno 27 grudnia w drodze na miejsce wiecznego spoczynku na Akropol Bohaterów w Gnieźnie. Była to jedna z największych manifestacji patriotycznych ostatnich lat. W grudniu został opublikowany jego cykl artykułów poświęconych Pomnikowi Poległych za Ojczyznę 1914-1920, który został odbudowany i uroczyście oddany 28 grudnia 2013 r. w Gębicach. I do tego dzieła patriotycznego przyczynił się również Marian Przybylski.

Jego prawdziwą pasją jest dokumentowanie i udostępnianie wiedzy o regionie, a szczególnie o mieście Strzelnie. Od 2009 roku prowadzi nieprzerwanie cykl blogów internetowych „Strzelno Moje Miasto” umieszczając w nich kilkaset artykułów i reportaży. Ponadto pisze artykuły na stronach internetowych: Mogileńskiego Domu Kultury „mogilno.in”; Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego; Encyklopedii „Regiopedia”, „Wsie polskie” oraz „Okolice Kruszwicy”.

Dorobek twórczy Mariana Przybylskiego to artykuły, które znalazły się na łamach: „Wieści ze Strzelna”, „Gazety Strzeleńskiej”, „Tygodnika Pałuki i Ziemia Mogileńska”, „Gazety Pomorskiej”, „Rozmaitości Mogileńskich”, „Gazety Tydzień”, „Samych Faktów”, „Zachodniego Poradnika Łowieckiego”, „Rocznika Genealogicznego WTG Gniazdo”, „Kujawskiej Madonny”, czasopisma akademickiego „Skafander” i innych. Swoimi artykułami przyozdobił również tomiki poezji wydawane przez DPS Siemionki oraz wydawnictwa okolicznościowe. Był organizatorem kilkudziesięciu wystaw promujących dorobek i dziedzictwo kulturowe regionu, prezentowanych w MGOKiR w Strzelnie, Muzeum Ottona i Bolesława w Strzelnie, Sanktuarium Maryjnym w Markowicach, Muzeum Ziemi Mogileńskiej w Chabsku, Zespole Szkół w Bielicach i Bibliotece Miejskiej w Strzelnie.

Marian Przybylskich ma przygotowanych do wydania kilkanaście broszur i książek biograficznych i historycznych łącznie z cyklem dziejów poszczególnych miejscowości – niemalże wszystkich wsi gminy Strzelno oraz kilkunastu wsi powiatu mogileńskiego. Aktualnie pracuje nad dwoma kolejnymi książkami poświęconymi Powstaniu Wielkopolskiemu. Pierwsza związana ze środowiskiem mogileńskim, druga strzeleńskim. Nawiązał współpracę wydawniczą ze środowiskami, bydgoskim i poznańskim. Od 2018 r. jest również członkiem strzeleńskiego komitetu obchodów 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości i 100. rocznicy Powstania Wielkopolskiego.  

Odznaczony: Brązowym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Honorowym za Twórczość i Upowszechnianie Kultury – KPTK, odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Jest Laureatem POLCUL Fundation – Fundacji Popierania Niezależnej Kultury Polskiej za działalność społeczną i publicystyczną na terenie Strzelna. Wyróżniony został: "Kordelasem Leśnika Polskiego", Nagrodą Specjalną "Człowieka Roku 2016" redakcji serwisu informacje lokalne.pl Gniezno, oraz przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za rok 2016 w kategorii Kultura. Od 17 maja 2018 roku posiada tytuł Zasłużony Dla Gminy Mogilno.

W życiu prywatnym żonaty był z Marią Gabryszak, z którą ma syna Marcina i córkę Joannę. W kilka lat po śmierci małżonki zawarł związek małżeński z Lidią Lewicką z domu Andrzejewską, wdową po Waldemarze, z którym małżonka ma córkę Agnieszkę i synów Tomasza i Marcina. Oboje małżonkowie doczekali się ośmioro wnucząt. Czas wolny spędza na łonie natury, kilometrami przemierzając pieszo i z kijkami okolice Strzelna, jeździ rowerem, lubi pływać i podróżować.