Niedzielny spacer po dawnej Kościelnej

Niezależnie od pogody, słońca czy chmurek zapraszam dzisiaj na spacer dawną ul Kościelną. Przeniosę was w końcówkę XIX oraz w sam wiek XX. Zobaczycie jak ulicę widzieli nasi przodkowie idąc na niedzielną mszę św. do kościoła, wracając z niej, czy uczestnicząc w uroczystościach, procesjach, pogrzebach i przemarszach. Potraktujcie również ten spacer w formie - jak to drzewiej w Strzelnie bywało - samemu wymyślając bajeczną opowieść. Zatem, zapraszam !!!   

Przy tej okazji wyjaśnienie:

Ostatni wpis na blogu z przyciągającym rządnych sensacji tytułem potraktowałem jako formę sondy, czy wręcz badania socjologicznego. Porównałem kilka wcześniejszych tytułów i zauważyłem że owa sensacyjność sprawiła, iż w ciągu zaledwie pierwszych trzech godzin blog odwiedziło 500 osób, a do końca dnia było już 1300 wejść. Licznik wczoraj zatrzymałem na 2150 wejściach, a to dlatego, że skrót z Facebooka usunąłem za sprawą osób próbujących skierować dyskusję na karczemno-zaściankowy tor. 

   

Największy przekręt w dziejach Strzelna...

Kiedy opowiedziałem koledze o moim odkryciu, ten bez zastanowienia powiedział: - Wiesz, to jest największy przekręt w dziejach Strzelna, tego to chyba nikt jeszcze nie zrobił, by tym mało wyrafinowanym sposobem dokonać czegoś, co w naturze jest niemożliwe. No dobrze - odpowiedziałem - ale czy ktoś w ogóle jest w stanie wyprostować zaistniały błąd i przywrócić ten stan do pierwotnego i właściwego…? 

Tak, ja jestem w stanie i uważam, że nie jest to nic trudnego. Dzisiaj takie przekręty nie zdarzają się, ale kiedyś, gdy były aparaty fotograficzne na kliszę, często podczas wywoływania zdjęć odwrotnie włożony do rzutnika negatyw dawał taki efekt. Gdy na zdjęciu byli ludzie, to ich lewa ręka i noga stawały się prawymi i na odwrót. Tak też stało się z tym zdjęciem ze wzgórza. Daj mi je, a ja przywrócę obraz do właściwego stanu.

Oryginał przekręcony

Oryginał odkręcony

No i stało się, że cały fronton naszych pereł sztuki powrócił do pierwotnego stanu, a dokonał tego nawrócenia nie kto inny, jak sam mistrz obiektywu Heliodor… Zdjęcie zostało w oryginale wykonane w trakcie badań archeologicznych prowadzonych pod kierownictwem prof. Jadwigi Chudziakowej w latach 1981-1986. Plonem tych prac, poza wynikami naukowymi i artefaktami są liczne zdjęcia, z których kilkanaście już wcześniej publikowałem na blogu. Dzisiaj prezentowane, przekręcone zdjęcie pochodzi z Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i znajduje się w potężnej kolekcji fotograficznej Wacława Górskiego. 

Kajetan Jarmułt-Mlicki, kasztelan sierpecki…

Przed laty, pisząc książkę o rodach Bielickich i Jaczyńskich otrzymałem z dalekiego Londynu, od Kazimierza i Marii Jaczyńskich komplet zdjęć i dokumentów dotyczących tych rodów. Pośród nimi znajdowało się zdjęcie olejnego obrazu, przedstawiającego polskiego szlachcica, które zostało opatrzone podpisem: Kajetan Mlicki, kasztelan sierpecki. Ów portretu, w oryginale wykonany techniką olejną przykuwa uwagę, a to ze względu na odznaczenia, jakie zdobią tegoż szlachcica. Rozpoznajemy w nich najwyższe polskie odznaczenia z czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W nich rozpoznajemy ordery: Świętego Stanisława - zawieszony u szyi na biało-czerwonej komandorii, Orła Białego - na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku oraz przyczepiona do lewej piersi Gwiazda Orła Białego.

Wówczas nie przykładałem tak wielkiej wagi do tego portretu, gdyż ów szlachcic był prapradziadkiem żony Kazimierza Jaczyńskiego herbu Dąbrowa (1872-1935), Heleny Marii Jarmułt-Mlickiej herbu Dołęga (1877-1945). Dopiero po upływie kilkunastu lat wróciłem do owego portretu i przedstawionego na nim Kajetana Jarmułt-Mlickiego. Wcześniej, bo w 2018 roku w artykule o Petroneli z Gałczyńskich Mlickiej (ok. 1720-1790) wspomniałem o jej synu, którym był właśnie Kajetan. Zatem dzisiaj przyszedł czas i przedstawiam Wam, jak się okazuje postać historyczną i wielce zasłużoną, dziedzica i właściciela dóbr Osówiec wraz z przyległościami.  

 

Kajetan Jan Antoni, syn Stanisława i Petroneli z Gałczyńskich Mlickich, przyszedł na świat 18 lipca 1746 roku w Orchowie, co zostało odnotowane w Księdze ochrzczonych (Liber baptisatorum) parafii Orchowo. Jego rodzicami chrzestnymi byli: brat ojca ksiądz Jan Mlicki i siostra matki Teofila z Gałczyńskich Mierzewska. Roczna data urodzin Kajetana wymaga wyjaśnień, gdyż dotychczas odnotowywana jest błędnie pod rokiem 1747. Mianowicie, w Księdze ochrzczonych Katedry w Gnieźnie pod datą 30 kwietnia 1748 roku dokonano wpisu: Kajetan Jan Antoni syn GD (generosus dominus) Stanisława i Petroneli z Gałczyńskich Mlickich, wojskiego płockiego (47.18/VII.*) X. Jan Mlicki kanonik gnieźnieński i Teofila z Gałczyńskich Mierzewska miecznikowa poznańska. To ten wpis z datą roczną 1747 został błędnie zapisany i później uznany za właściwy, z pominięciem wpisu właściwego, dokonanego w dniu urodzin i chrztu w Orchowie.

Ojciec Kajetana Stanisław Mlicki był synem Grzegorza, burgrabiego grodzkiego płockiego i Anny z Bromirskich. Mliccy byli starym rodem szlacheckim. W XV w. pisali się Jarmułt i wywodzili swoje korzenie ze wsi Mlice (Mlec) w staropolskim powiecie bielskim województwie płockim. Antenat tego rodu Jan de Mlice miał syna Jakuba, który w nagrodę zasług otrzymał w 1530 roku szlachectwo i przez Feliksa Srzeńskiego, kasztelana dobrzyńskiego, dworzanina królewskiego, został przyjęty do herbu Dołęga. Od tego czasu Mliccy pieczętowali się tymże herbem. Biogram matki Kajetana opisałem we wcześniej wspomnianym artykule pod linkiem:

https://strzelnomojemiasto.blogspot.com/2018/12/odkrywanie-historii-regionu-orchowo.html

Mając dobre koneksje, Kajetan szybko zrobił karierę polityczną, poczynając od wojskiego gnieźnieńskiego w 1778 roku. W rok później otrzymał tytuł cześnika płockiego (1779 r.) i był nim jeszcze w 1786 roku. Wcześniej, bo w 1783 roku został sędzią deputatem na Trybunale Piotrkowskim, z województwa poznańskiego. Następnie został podstolim płockim, a 5 kwietnia 1788 roku ostatnim kasztelan sierpeckim. W tym też roku został członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego, w którego obradach w latach 1788-1792 brał czynny udział. 8 maja 1791 roku Kajetan Mlicki został odznaczony prze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w kościele św. Krzyża w Warszawie Orderem Świętego Stanisława. Przed 1795 rokiem otrzymał najwyższe polskie odznaczenie, Order Orła Białego z Gwiazdą Orderu. 

Kajetan Jarmułt-Mlicki posiadał rozliczne dobra spadłe mu po zmarłym 27 kwietnia 1766 roku stryju, ks. Janie Mlickim, kanoniku gnieźnieńskim i płockim, proboszczu archikatedry gnieźnieńskiej oraz po zmarłym ok. 1770 roku ojcu Stanisławie. Część swoich dóbr nabył, stając się potentatem ziemskim w tej części powiatu gnieźnieńskiego. Był dziedzicem między innymi: Linówca, Osówca, Suszewa, Mlecza oraz części: Gałczyna, Gałczynka, Skubarczewa, Siernicza, Przyborowa i Kinna. Jako współspadkobierca zmarłego stryja, ks. Jana Mlickiego był w 1772 roku dziedzicem Siernicza Wielkiego. W 1773 roku został dziedzicem całego już Gałczyna. Od Marcina Niedziałkowskiego i Jadwigi z Sarnowskich 22 września 1774 roku dokupił kolejną część Kinna, a w 1791 roku od Teodora Zaremby Cieleckiego, podkomorzego Jego Królewskiej Mości kupił za 5.000 złp pozostałą część Kinna i stał się dziedzicem całej wsi. Zarówno Orchowo jak i Osówiec przy Koronie przetrwały do III rozbioru Polski, tj. do 1795 roku, a następnie przyłączone zostały do Królestwa Prus.

Kajetan żonaty był dwukrotnie. Pierwszą jego żoną była Wiktoria Kiełczewska, która zmarła 17 sierpnia1775 roku przy porodzie córki Petroneli Marianny Wiktorii. Po raz drugi ożenił się z Józefą Sierakowską, córką Maksymiliana Brunona, podkomorzego płockiego i Marianny Czachowskiej. W 1777 roku zapisał jej dożywocie na Linówcu, Osówcu, Suszewie i Mleczach. Żyła ona jeszcze 21 lipca 1796 roku. Z Kiełczewskiej, jak wspomniałem wyżej, była córka Petronela Marianna Wiktoria żona Ksawerego Koszutskiego, zmarła w Magnuszewicach 22 marca 1849 roku. Nie wiadomo z którego małżeństwa pochodziła córka Rozalia, około 1802 roku żona Feliksa Pstrokońskiego z Rożniatowa, wdowa w 1835 roku. Prawdopodobnie z Kiełczewskiej urodził się syn Józef, natomiast z Sierakowskiej synowie: Antoni (Grzegorz Antoni), ochrzczony 5 czerwca 1779 roku, dziedzic Siernicza Wielkiego i Kopaniny (zmarł podobnie w 1820 r.) oraz Maksymilian.

Kajetan Jan Antoni Jarmułt-Mlicki zmarł 18 grudnia 1808 roku w Osówcu i został pochowany w krypcie rodzinnej nowo wzniesionego kościele pw. Wszystkich Świętych w Orchowie (LM Orchowo).

Ciechrz jakiego nie znacie - fotoreportaż

W dzisiejszy piękny, świąteczny dzień zapraszam na wędrówkę po starym, nieznanym współczesnemu pokoleniu Ciechrzu, wsi leżącej na północ od Strzelna. Ta wędrówka jest wstępem do kolejnej opowieści o tej miejscowości i pochodzącym stąd człowieku, który stąd wyszedł w świat. Mieszkańcom proponuję porównać tamte lata z dniem dzisiejszym, a strzelnianom przyjrzeć się jak to drzewiej na wsi bywało i jacy to mądrzy ludzie stąd wyszli, sławiąc ziemię kujawską w całej Polsce jak i na różnych kontynentach.

O. Edward Olejnik OMI z rodzicami oraz rodzinne gospodarstwo

Rodzina Burzyńskich

Major Franciszek Tabaczyński