Narodowe Święto Niepodległości - cz. 1 niedziela

Narodowe Święto Niepodległości jest świętem państwowym obchodzonym w Polsce corocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania w 1918 r. niepodległości przez naszą Ojczyznę. Przywrócone w 1989 r. ma wymiar szczególnie uroczysty. Ubiegły rok, rok 100-lecia odzyskania niepodległości nadał strzeleńskim obchodom nową jakość. W przeddzień Święta odbyła się wielka akademia, którą przygotowała dziatwa Szkoły Podstawowej z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Dałkowskiego oraz młodzież z Liceum Ogólnokształcącego. Całość została wyreżyserowana przez zespół nauczycielski, któremu przewodziła Aldona Matuszak. Zaangażowani przy przedsięwzięciu byli nieomal wszyscy, którzy uczą i nauki pobierają. Tło muzyczne zapewniła orkiestra dęta OSP, działająca przy strzeleńskim Domu Kultury.

Nie uczestniczyłem bezpośrednio w uroczystościach, zarówno niedzielnych, jak i poniedziałkowych - przeziębienie. Za to duchem byłem z uczestnikami, duchem, który pogłębiony został wspaniałą dokumentacją fotograficzną przygotowaną przez Heliodora Rucińskiego. Pozwólcie, że zaprezentuję wybrane fotki z niedzielnej akademii.

     

Zaproszenie na odczyt do Biblioteki

Dominik Jan Księski rocznik 1959. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych ludzi Pałuk i pogranicza kujawsko-wielkopolskiego. Nauczyciel, działacz społeczny i wydawca, prezes Stowarzyszenia Gazet Lokalnych. Absolwent Wydziału Filologii Polskiej UAM w Poznaniu i Wydział Filologii Polskiej UMCS w Lublinie. Odbył studium dziennikarstwa współczesnego na Uniwersytecie Trnawskim. Pracował jako nauczyciel w szkołach podstawowych m.in. w Żninie. Jeszcze w trakcie studiów uczestniczył w strajkach studenckich, od 1983 do 1989 działał w niejawnych strukturach „Solidarności“. Był współzałożycielem i kierownikiem lokalnej drukarni wydawnictw drugiego obiegu, członkiem prezydium żnińskiego Komitetu Obywatelskiego. Działał w Ruchu Obywatelskim Akcji Demokratycznej, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. Był współzałożycielem kwartalnika „Żnińskie Zeszyty Historyczne”. W 1992 zaczął prowadzić własną działalność wydawniczą (m.in. w ramach lokalnego Wydawnictwa Dominika Księskiego Wulkan). Redaktor naczelny lokalnego tygodnika „Pałuki”… Wydawał także takie tytuły jak „Wulkan”, „Pałuki i Ziemia Mogileńska” oraz „Gazeta Biskupińska”.

Podróżnik, silnie zaangażowany w działalność społeczną. Przeprowadził pierwszą w Polsce akcję wsparcia prasy lokalnej u wschodnich sąsiadów Polski. Wielokrotnie prowadził m.in. na Ukrainie i Białorusi wykłady z zakresu redagowania oraz zarządzania prasą lokalną. Zajmuje się również od czasów studenckich tłumaczeniem pieśni rosyjskich bardów.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury. Za założenie Stowarzyszenia Gazet Lokalnych został uhonorowany Społecznym Noblem Ashoki - Innowatora dla Dobra Publicznego.

Spacerkiem po Strzelnie - cz. 60 Ulica Świętego Ducha - cz. 15

Po symbolicznym wypadzie za miasto do Siemionek i opisaniu dziejów dworu nad Gopłem czas na kolejny odcinek Spacerków po mieście. Posesja, przed którą dzisiaj stajemy oznaczona jest numerem 20, dawny policyjny 59a. To niewielki bezstylowy parterowy dom jednorodzinny wielokrotnie przebudowywany. Zadbany, nie przypomina stukilkudziesięcioletniego domu. Posiada on dach dwuspadowy, nakryty blachodachówką z niewielką mansardą (facjatką) i okienkiem dachowym od frontowej części budynku. Parcela, na której dom został wystawiony ciągnie się do ul. AA Michelsona i jest w części zabudowana budynkiem garażowo gospodarczym, w części ogrodem. 200 lat temu parcela ta, podobnie jak kilka innych przy tej ulicy należały do zamożnej rodziny posiadaczy gruntów rolnych i nieruchomości miejskich, Janiszewskich.

Z tej rodziny Piotr Janiszewski, żonaty z Józefą Łobozewicz miał dwie córki, Michalinę i Franciszkę. Był on radnym miejskim wybranym w pierwszych wyborach w grudniu 1838 r. Funkcję tę sprawował przez kilkanaście lat. Córka Franciszka w 1851 r. poślubiła Andrzeja Balińskiego, syna Mikołaja i Franciszki z domy Krygier. Małżonkowie mieli syna Józefa, który wymieniany był tutaj w 1889 r. Wybrany radnym miejskim, obok radcy doktora Ferdynanda Gorczycy w wyborach w 1891 r. kandydował w III klasie podatkowej i tak jego nazwisko zostało odnotowane: Pan Józef Baliński jest młodym i czynnym obywatelem naszego miasta. Miejmy nadzieję, że się sprawami miejskimi zajmować będzie i że obywatele nasi tego wyboru nie pożałują.

Księdze adresowej z 1903 r. Józef Baliński Figuruje jako posiadacz gospodarstwa rolnego, a w spisie ludności miasta Strzelna z 1910 r. odnotowano pod tym numerem Józefa Balińskiego wraz z rodziną (5 osób) oraz Franciszka Banacha (4 osoby) i Józefa Malickiego (2 osoby). W tamtym czasie w podwórzu znajdowała się również niewielka oficyna. Józef Baliński był członkiem Kółka Rolniczego w Strzelnie. Podczas obchodów 50-lecia Kółka w 1927 r. zasiadał obok dra Jakuba Cieślewicza w prezydium zjazdu i został wyróżniony dyplomem członka honorowego strzeleńskiego Kółka Rolniczego. Baliński zmarł 15 stycznia 1931 r. i został pochowany na cmentarzu przy ul. Kolejowej.

Kwesta i listopadowe wypominki

Szczególną formą czci oddawanej zmarłym jest pamięć o nich i przywracanie blasku zapomnianym miejscom ich wiecznego spoczynku. Od 15 lat Towarzystwo Miłośników Miasta Strzelna jest organizatorem listopadowych kwest cmentarnych. Zebrane w ich trakcie pieniądze przywróciły blask kilkudziesięciu miejscom pochówku zasłużonych strzelnian. Do wąskiego grona Miłośników co roku przyłącza się rzesza kwestarzy, społeczników, którym nie jest obojętne dzieło przywracania i kultywowania pamięci. To tej grupie i darczyńcom, którzy zasilili puszki z logo TMMS-u należą się wielkie ukłony i szczególne podziękowania. Dziękujemy…!!!

W tym roku zebraliśmy

5 867,08 zł

Gwoli pamięci historycznej warto wspomnieć inicjatora kwest cmentarnych, który również w tym roku wytrwale spełniał służbę społeczną. Jest nim honorowy prezes TMMS-u, honorowy obywatel naszego miasta Kazimierz Chudziński. Od początku towarzyszą tej akcji: Krzysztof i Irena Rymaszewscy oraz Heliodor Ruciński. 

W tym roku zebraliśmy

5 867,08 zł

Wypominki są jednym ze znaków naszej modlitewnej pamięci o zmarłych i ich tradycja sięga odległego X w. Wcześniej, modlitwa za zmarłych praktykowana była w Kościele już od II w., a od III wieku Kościół modli się za zmarłych w czasie Eucharystii. Z czasem przyjęła się też znana do dzisiaj praktyka odprawiania Mszy św. za zmarłych pokutujących w czyśćcu. W Rzymie Święto Wszystkich Świętych wprowadził w 741 r. papież Grzegorz III. W 935 r. papież Jan XI wyznaczył na 1 listopada osobną uroczystość Wszystkich Świętych, która miało obowiązywać w całym Kościele.

W liturgii eucharystycznej sprawowanej w starożytnym Kościele odczytywano tzw. dyptyki, na których chrześcijanie wypisywali imiona żyjących biskupów, ofiarodawców, dobrodziejów, ale także świętych męczenników i wyznawców, oraz wiernych zmarłych. Z biegiem lat dyptyki zastąpiono wspomnieniami - specjalnym nabożeństwem za zmarłych, podczas którego wyczytywana jest lista imion i nazwisk zmarłych osób, które wierni chcą w modlitwie polecać Bogu. Wypisywane są one na kartkach i wraz z dobrowolną ofiarą przynoszone są do parafialnej kancelarii. Następnie sporządza się listę nazwisk zmarłych, którą kapłan odczytuje podczas nabożeństwa, wzywając zebranych do modlitwy w ich intencji. Najczęściej wierni odmawiają w intencji zmarłych dziesiątkę różańca lub tradycyjną modlitwę „Wieczny odpoczynek".

Wypominki często funkcjonują w dwojakiej odmianie jako listopadowe - gdy imię zmarłego wyczytuje się podczas listopadowego nabożeństwa za zmarłych oraz roczne - gdy zmarłych wspomina się przez cały rok, w każdą niedzielę przed Mszą św. Świecką formą wypominek są organizowane od lat Zaduszki poetycko-muzyczne, jak chociażby te w Muzeum Ziemi Mogileńskiej, czy te zainicjowane w ubiegłym roku przez strzeleńskim Domu Kultury.

Foto.: Heliodor Ruciński