Strzelnianie w Polskim Sejmie Dzielnicowym

W najbliższą niedzielę 2 grudnia w Poznaniu będzie miało miejsce wielkie wydarzenie. Otóż, na ten dzień zaplanowano uroczyste obchody 100-lecia Polskiego Sejmu Dzielnicowego. Patronat honorowy nad uroczystościami objął Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Marszałek Sejmu Marek Kuchciński. Jestem spowinowacony z delegatką z byłego powiatu strzeleńskiego Wandą Marią Siemianowską, zatem i ja stosowne zaproszenie do uczestnictwa w obchodach otrzymałem i będę w nich brał udział.

14 listopada 1918 Komisariat Naczelnej Rady Ludowej ogłosił odezwę programową, w której zapowiadano zwołanie do Poznania Sejmu Dzielnicowego, na który zjechać mieli delegaci ze wszystkich ziem zaboru pruskiego oraz największych skupisk Polonii w byłym cesarstwie niemieckim. Jednym z najważniejszych powodów, dla którego zdecydowano się zwołać to zgromadzenie, było dążenie kierownictwa Naczelnej Rady Ludowej do zdobycia mandatu do reprezentowania interesów polskich w Niemczech.

Wybory delegatów na Sejm odbywały się przez całą drugą połowę listopada. Były one powszechne, tzn. głosować mogli wszyscy Polacy, którzy ukończyli dwudziesty rok życia. Bierne i czynne prawo wyborcze po raz pierwszy w historii Polski przyznano również kobietom. Wybory były także bezpośrednie i równe. Jednego delegata wyłaniać miało ok. 2,5 tys. Polaków w danym okręgu. Kandydatów na posłów zgłaszały komitety wyborcze, a głosowanie odbywało się jawnie, przez aklamację.

We wtorek 26 listopada o godz. 14:00 odbył się w Strzelnie wiec wyborczy pod gołym niebem w ogrodzie Wiktora Piątkowskiego. Uczestniczył w nim tłum Polaków, mieszkańców Strzelna. Z ramienia komitetu wyborczego głos zabrał proboszcz strzeleński ks. Stanisław Kopernik, który w swym dłuższym wystąpieniu omówił znaczenie Polskiego Sejmu Dzielnicowego. W wystąpieniach wskazywano na wielką chwilę przełomową, jaką przeżywa społeczeństwo polskie: Okowy stuletniej niewoli kruszą się. Nadchodzi wolność. Następnie wybrano jednogłośnie delegatów w osobach: Antoniego Paternogi - robotnika, Wandy Siemianowskiej - reprezentantkę kobiet pracujących oraz posła dra Zygmunta Zakrzewskiego z Mirosławic. Dokonano również wyborów do Powiatowej Rady Ludowej. Na zakończenie wiecu odśpiewano pieśni patriotyczne: "Boże coś Polskę" i "Jeszcze Polska nie zginęła".

Z późniejszego sprawozdania sejmowego dowiadujemy się, że dra Zygmunta Zakrzewskiego jako delegata do Polskiego Sejmu Dzielnicowego zastąpił mieszkaniec Strzelna Kazimierz Stankowski. Jak wiadomo Zakrzewski nie był mieszkańcem Strzelna, gdyż mieszkał w pobliskiej majętności Mirosławice. Ostatecznie delegatami - posłami do Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu zostali wybrani: Bogdan Amrogowicz z Rzeszynka, Stanisław(?), Burzyński z Kruszwicy, Franciszek Buszkiewicz z Bożejewic, Wawrzyn Olejnik z Sierakowa, Antoni Paternoga ze Strzelna, Kazimierz Pelz z Kruszwicy, Wanda Siemianowska ze Strzelna, Kazimierz Stankowski ze Strzelna, Stanisław Szeliga z Kruszwicy oraz Edward Trzciński z Gocanówka. W ostatnim dniu obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego wybrano 80 osobową Naczelną Rade Ludową. Niestety w jej składzie nie znalazł się nikt ze strzelnian. Było to pierwsze i jedyne posiedzenie Sejmu, gdyż już więcej go nie zwoływano. Niemniej jednak stanowił on ważne ogniwo w walce Polaków w zaborze pruskim o powrót tego obszaru w granice odrodzonego państwa polskiego. Nadto w podejmowanych przez nich wysiłkach zmierzających do zorganizowania tu zrębów władz polskich jeszcze w okresie rządów zaborcy pruskiego.

Polski Sejm Dzielnicowy obradował w Poznaniu od 3 do 5 grudnia 1918 z udziałem ok. 1,1 tys. delegatów, przedstawicieli wszystkich grup społecznych z Wielkopolski, Śląska, Warmii i Mazur, Prus Królewskich oraz skupisk ludności polskiej w Niemczech. Do Sejmu wybrano 1399 delegatów w tym 129 kobiet.

Jutro zamieszczę pełen biogram swojej powinowatej, delegatki na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu Wandy Marii Siemianowskiej.

Zaproszenie jakie otrzymałem

Spacerkiem po Strzelnie - cz. 22 Rynek - cz. 19

Za oknami mamy jesień ze znikomą dawką słońca. Dziś 27 listopada, a pogoda jak na tę porę roku "taka se" - mawiali niegdyś strzelnianie. Z tęsknoty za byciem na łonie natury, skoro świt wybrałem się na spacer, podczas którego nie po lesie, nie po polach, a po naszym pięknym strzeleńskim Rynku, spacerując opowiem o kolejnej posesji. Otóż za opisanymi wcześniej Lesserami, pod obecnym numerem 11 rozłożyła się szerokim frontonem, wypełnionym oknami wystawowymi trzech sklepów, bardzo stara, bo licząca sobie ok. 150 lat piętrowa kamieniczka. Domostwo zadbane i po ostatnim remoncie już nie przypomina kamienicy z prezentowanego poniżej zdjęcia. Minęło 100 lat i nie dziwota, jak mawiali staży strzelnianie, że się ona zmieniła.  

Przed 1910 r.

Po prawej fryzjer z niemiecka brzmiącą reklamą Friseur. Przed 1910 r.

Kamienica należała w XIX w. do bliżej nieznanych mi strzelnian. Jej właścicielem na początku XX w. został Ludwik Szmańda ur. 15 sierpnia 1877 r. w Strzelnie. Żonaty był z Marią Kierblewską ur. 28 stycznia 1877 r. Małżonkowie mieli trójkę dzieci, m.in. córkę Irenę (1905-1989) zamężną Piasecką, mieszkającą w Poznaniu i syna Michała. To nie jedyna rodzina o tym nazwisku, w naszym mieście, gdyż był jeszcze kupiec Szmańda Stanisław, o którym przy okazji spacerku ulicą Kościelną, a także rodzina rolników z ul. Stodolnej (współczesna ul. Michelsona).

Zachowały się dwie reklamy umieszczone w Kalendarzu informacyjnym miasta Strzelna z 1910 r., wydanym nakładem Ignacego Maciejewskiego, z których dowiadujemy się o prowadzonej w tej posesji działalności handlowej. Pierwsza z nich zachęca do skorzystania z oferty handlowej Marii Szmańdy, żony Ludwika. Druga Wojciecha Rucińskiego, który poza handlem towarami kolonialnymi prowadził również własną fabrykę likierów i destylację, czyli małą gorzelnię. Ruciński szeroką działalność gospodarczą prowadził do 1919 r. którą następnie przeniósł się do nabytej od Rittera posesji przy Rynku 1.

Przed Rucińskim, co widać na prezentowanym powyżej zdjęciu, działalność handlową prowadził tutaj W. Pilichowski, a w latach trzydziestych XX w handlowano w jednym ze sklepów meblami i trumnami. Poza prowadzoną tutaj działalnością gospodarczą kamienica zamieszkała była przez 6 rodzin. W oficynie tejże posesji, mieszkała uboga rodzina Ajżyków. Sprowadzili się oni do Strzelna z początkiem lat dwudziestych XX w., tuż po zaborach. Przybyli oni z byłego zaboru rosyjskiego z myślą poprawienia swojego bytu. Głową rodziny był kamasznik, w hierarchii rzemiosła szewskiego początkujący rękodzielnik w tej branży. W 1931 r. w metrykaliach strzeleńskich odnotowany on został jako katolik, gdy tymczasem jego żonę zapisano, jako wyznawczynię wiary mojżeszowej. Ale już w 1933 r. w dokumentach związanych z urodzeniem się ich potomka, Mauasze Ajżyka, oboje rodzice odnotowani zostali jako wyznawcy judaizmu. W tym też roku głowa rodziny awansowała w szewskiej hierarchii rzemieślniczej do wysokiego już stopnia w tej branży fachu cholewkarza. Jednakże jak wspominali starzy mieszkańcy naszego grodu, z braku klienteli, Ajżykom nie wiodło się dzieło pogrubiania portfela.

Po wojnie, po latach 40. prowadził tutaj działalność w branży odzieżowej jeden z nielicznych przedstawicieli prywatnego handlu Tadeusz Grzegorczyk, który nie poddał się komunistycznemu fiskusowi. Dziś w kamieniczce tej kontynuują działalność jego potomkowie: córka Maria i jej synowa oraz bratanek Mariusz Grzegorczyk. Znajdują się tutaj 3 sklepy branży odzieżowej. Dopowiem, że w bardzo miłej i sympatycznej atmosferze w Sklepie Odzieżowy Katarzyny Lipieńskiej skorzystać można z niezwykle rozległego zakresu produktów - jak czytamy w reklamie - modnych ubiorów spełniających wymogi wszystkich klientów. Korzystając z oferty sklepu, klienci mogą liczyć na liczne ciekawe promocje, a także kompleksową pomoc w trakcie wybierania odpowiednich produktów... Osobiście z oferty tego sklepu korzystam - jest miło i są dostępne ceny.

Jeszcze na przełomie lat 80/90-tych przed dom wystawiał swój ruchomy stragan Roman Puchała, który przez kilkadziesiąt lat parał się sprzedażą wszelakich owoców wyprodukowanych w okolicznych sadach, szczególnie z rejonu Skulska i Wilczyna. U niego można było nabyć w grupie porzeczek: białe świętojanki, czerwone porzeczki, czarne smrodyny; oraz: truskawki, czereśnie, wiśnie i słynne już glaski; a także pyszne gruszki z klapsami na czele. Oddzielną ofertę stanowiły jabłka, z których najbardziej pamiętam smakowo: popularne papierówki, zajączki, złotą renetę, mekintosze, kosztele, malinówki i wiele innych odmian.

Zdjęcie współczesne: Heliodor Ruciński

Bartosz Nowacki nowym starostą Powiatu Mogileńskiego

Trwa uroczysta Sesja Rady Powiatu Mogileńskiego. Powstała koalicja: PO Nowoczesna, SLD Lewica Razem oraz Paweł Jankowski - niezależny.

Nowym starostą został wybrany Bartosz Nowacki z koalicji PO Nowoczesna. Wicestarostą Marian Mikołajczak ze Strzelna koalicja PO Nowoczesna. Członkami Zarządu Powiatu Mogileńskiego: Agnieszka Ziółkowska z gminy Dąbrowa z koalicji PO Nowoczesna i Paweł Jankowski ze Strzelna - niezależny.

Przewodniczącym Rady Powiatu został Robert Musidłowski z Mogilna z SLD Lewica Razem, wiceprzewodniczącymi: Wojciech Baran z Mogilna i Magda Harasimowicz ze Strzelna, oboje z koalicji PO Nowoczesna

Więcej informacji w miarę ich napływu...

Nowe otwarcie dla dobra Strzelna - dzień pierwszy

Dzisiaj w Strzelnie wielki dzień, w którym uroczyste ślubowanie złożył burmistrz elekt Dariusz Chudziński. Zatem, mamy nowego włodarza naszego miasta i naszej gminy. Przed mieszkańcami rysuje się nowa wizja rozwoju naszej małej ojczyzny. W wypełnionej po brzegi sali sesyjnej odbyła się I Sesja Rady Miejskiej kadencji 2018-2023. Zaświadczenie o wyborze na radnego odebrali i złożyli ślubowanie radni Rady Miejskiej w Strzelnie: Justyna Bogacz, Marcin Borowski, Ryszard Chudziński, Piotr Cieślik, Piotr Dubicki, Remigiusz Koprowski, Marek Kwiatkowski, Kazimierz Łojewski, Dawid Nowak, Jadwiga Pankowska, Piotr Pieszak, Ewa Siudzińska, Emilia Walkowiak, Sławomir Wójcik. Dokonano wyboru prezydium Rady Miejskiej w Strzelnie. Przewodniczącego RM został Piotr Dubicki, natomiast wiceprzewodniczącymi: Ryszard Chudziński, Dawid Nowak i Emilia Walkowiak.

Po ślubowaniu burmistrz Dariusz Chudziński wygłosił expose, w którym podziękował strzelnianom za obdarzenie go tak wielkim zaufaniem. Swoje podziękowania skierował również pod adresem swojego mentora i wychowawcy, obecnego na sesji emerytowanego dyrektora Zespołu Szkół Rolniczych w Bielicach Stanisława Wojtasińskiego. W ciepłych słowach podziękował za obecność w tak ważnym dla niego dniu honorowym obywatelom miasta Strzelna i wszystkim gościom. Zarysował zmiany jakie w najbliższych dniach przeprowadzi w podległych mu jednostkach, jak i w samym urzędzie. Podkreślił, że priorytetem jego kadencji będzie przeprowadzenie rewitalizacji zabytkowych części miasta oraz reforma oświaty, która według jego wizji powinna być zapoczątkowana ok. 10 lat temu. W celu poprawienia infrastruktury miejskiej i gminnej nawiązał już kontakty ze stosownymi instytucjami rządowymi i samorządowymi, przeprowadził wstępne rozmowy w celu uzdrowienia finansów Gminy Strzelno oraz zagwarantował, że szczegółowy plan działania oparty zostanie o jego wyborcze założenia programowe. Zagwarantował szeroką współprace z Radą Miejską w Strzelnie, wszystkimi jednostkami samorządowymi, przedsiębiorcami, instytucjami, organizacjami pozarządowymi i ludźmi dobrej woli - wszystko dla dobra naszej małej ojczyzny.

Były gratulacje i życzenia, kwiaty, okolicznościowe adresy i obietnice współpracy z nowym włodarzem miasta i gminy, w pierwszej kolejności złożone przez przewodniczącego RM Piotra Dubickiego.

Radę Miejską w Strzelnie tworzy 15 radnych. Jak pamiętamy wybranym do niej został również Dariusz Chudziński. W związku z wyborem i objęciem stanowiska burmistrza musiał z tego mandatu zrezygnować, dlatego też ogłoszone zostaną wybory uzupełniające, w okręgu, w którym startował. Już na zakończenie sesji dokonano wyborów przewodniczących poszczególnych komisji Rady Miejskiej: przewodniczącym Komisji Rolnej, Ochrony Środowiska, Mienia Komunalnego i Mieszkalnictwa został Sławomir Wójcik; Komisji Zdrowia, Opieki Społecznej, Oświaty, Kultury oraz Kultury Fizycznej i Sportu - Piotr Cieślik; Komisji Finansów i Budżetu - Piotr Pieszak; Komisji Rozwoju Gospodarczego, Ładu, Porządku Publicznego i Spraw Bezrobocia - Kazimierza Łojewskiego; Komisji Rewizyjnej - Remigiusz Koprowski; Komisji Skarg Wniosków i Petycji - Justyna Bogacz.

Życzymy Burmistrzowi Strzelna i Radzie Miejskiej w Strzelnie wytrwałości w pomyślnym realizowaniu celów ustawowych, jakie na nich spoczywają, a które wynikają z Ustawy o samorządzie gminnym i ustawach około niego funkcjonujących i obowiązujących. Strzelno to nasze miasto i nasza gmina, to nasza mała ojczyzna, dla której dobra warto się poświęcić!

Zdjęcia Heliodor Ruciński