Strzelno i strzelnianie w Warszawie

 

Wielkim wydarzeniem promocyjnym dla naszej małej ojczyzny - Strzelna i okolicy - jest wystawa Nasze zrywy powstańcze 1806 - 1918/19. Od 9 czerwca do 30 września 2022 roku prezentuje się ona w centrum naszej Stolicy, w Warszawie - w siedzibie głównej Muzeum Niepodległości, która mieści się w pałacu Przebendowskich-Radziwiłłów przy al. „Solidarności“ 62. Dla nas pograniczników z Kujaw i Wielkopolski jest to szczególna duma, gdyż po raz pierwszy w historii Muzeum Niepodległości w Warszawie placówka udostępniła swoje wnętrze do prezentacji dziedzictwa i dorobku tak małego, a jakże bogatego w wydarzenia i ludzi regionu pogranicza. Jest ona plonem współpracy samorządów zrzeszonych w Stowarzyszeniu „Sąsiedzi” w Mogilnie, w województwie kujawsko-pomorskim, które skupia gminy powiatów: mogileńskiego, gnieźnieńskiego i słupeckiego - Mogilno, Strzelno, Dąbrowa i Jeziora Wielkie oraz Trzemeszno i Orchowo.

Wystawa Nasze zrywy powstańcze 1806 - 1918/1919 jest owocem współpracy dr. Tadeusza Skoczka - dyrektora Muzeum i przyjaciela szeroko pojętej ziemi mogileńskiej oraz Stanisława Kaszyńskiego - rodowitego strzelnianina i honorowego obywatela miasta Mogilna. Propozycja obojga trafiła na podatny grunt i została zaakceptowana przez Stowarzyszenie „Sąsiedzi” oraz włodarzy gmin: Mogilno, Strzelno, Trzemeszno, Dąbrowa i Orchowo. Niestety w fazie przygotowawczej z projektu wycofał się wójt Jezior Wielkich. Mimo to, miejscowości i ludność z tego terenu znaleźli swoje miejsce w moim opracowaniu do części katalogu wystawy, do którego zostałem wraz z dyrektorem Domu Kultury Pawłem Gębalą delegowany przez koordynatora strzeleńskiej części burmistrza Dariusza Chudzińskiego. W pracach przygotowawczych do wystawy swój udział wniósł również Hubert Adamski - instruktor naszego Domu Kultury.

 

Wśród osób skierowanych do realizacji projektu zrodziła się myśl, by w jej ramach zawrzeć nasze - Kujawian i Wielkopolan - dążenia niepodległościowe w okresie zaborów, w przedziale czasowym 1806 - 1918/19. Prace przygotowawcze do zorganizowania wystawy trwały pięć miesięcy, z których najwięcej czasu pochłonął sam katalog - artykuły tematyczne, ilustracje i skład elektroniczny. Początkowo wypracowany scenariusz wystawy został nieco rozszerzony i nadał pełen obraz dążeń niepodległościowych naszych przodków. Ważnym elementem wystawy była prezentacja bohaterów naszej ziemi, tytanów pracy organicznej, działań podejmowanych przez samorządy w służbie pamięci oraz najciekawszych publikacji dotyczących tego okresu. Nadto wprowadzeniem do całości było przedstawienie poszczególnych jednostek oraz ich promocja.

Uroczysty wernisaż odbył się w czwartek 9 czerwca br. w Pałacu Przebendowskich-Radziwiłłów w Warszawie. Słowa wstępne wygłosili: dr Tadeusz Skoczek, Stanisław Kaszyński oraz prezes Stowarzyszenia „Sąsiedzi” w Mogilnie Leszek Duszyński. Adresy okolicznościowe do organizatorów i uczestników skierowali: prezydent Aleksander Kwaśniewski (odczytał były minister w Kancelarii Prezydenta RP, mogilnianin Edward Szymański), wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz oraz ks. infułat Jan Kasprowicz - mogilnianin z Gniezna.

Przecięcia wstęgi dokonali włodarze gmin: burmistrz Dariusz Chudziński, wiceburmistrz Jarosław Ciesielski, wójtowie - Jacek Misztal, Marcin Barczykowski, wicestarosta Jerzy Łaganowski i burmistrz Krzysztof Dereziński. Natomiast o wystawie opowiedzieli kuratorzy: Dariusz Jankowski - zastępcą burmistrza Trzemeszna i Piotr Maroński z ramienia Muzeum. Wernisaż zakończyła konferencja podsumowująca, podczas której uczestnicy mieli okazję do wysłuchania online prof. Jana Miodka. Całość uświetniły występy Orkiestry Dętej Domu Kultury ze Strzelna, Chóru „Hemantus” z Mogilna i trzemeszeńskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Strzecha” z Trzemeszna. 

W kuluarach konferencji uczestnicy mogli skosztować przysmaki z naszego regionu, przygotowane przez Muzeum Ziemi Mogileńskiej w Chabsku, porozmawiać i wymienić się doświadczeniami. W silnej, bo ponad 30-osobowej grupie strzelnian, którą ojcowską opieką otaczali burmistrz Dariusz Chudziński i  dyrektor Paweł Gębala udział wziął również poczet ze sztandarem z 1927 roku Powstańców i Wojaków z Młynów, który zaprezentowany został na wystawie - Jan Ślesiński, Ewa Siudzińska (radna miejska) i Joanna Grodzka. Nadto radni Rady Miejskiej z przewodniczącym Piotrem Dubickim - Remigiusz Koprowski, Emilia Walkowiak, Justyna Bogacz, Jadwiga Pankowska, Sławomir Wójcik, Marek Kwiatkowski, Ryszard Chudziński; radny powiatowy Marian Mikołajczak, ks. Zdzisław Pietraszewski z Ostrowa oraz Marian Przybylski i Heliodor Ruciński - TMMS Strzelno.

 

Wystawie towarzyszy bogato ilustrowany katalog, zawierający artykuły historyczne oraz szczegółowe opracowania wystawionych zbiorów. Wystawa potrwa do 30 września 2022 roku.
Burmistrz Strzelna Dariusz Chudziński serdecznie zapraszamy do zwiedzania wszystkich, którzy w miesiącach letnich odwiedzą Warszawę.

Foto.: Heliodor Ruciński

Spacerkiem po Strzelnie - cz. 184 Ulica Michelsona - cz. 3 (Muzycznie)

Kółko Muzyczne przy Domu Kultury w Strzelnie - lata 60 na perkusji Stefan Pieszak. XX w. Sala górna DK, obecnie Biblioteki Miejskiej

Nie wszystkie budynki i budowle naszego miasta zostały przeze mnie szczegółowo przebadane pod względem historycznym. Nie o wszystkich miejscach wiem wszystko. O wielu z nich, a także o wydarzeniach związanymi z nimi nie piszę, gdyż zasłyszane dawno temu nie znalazły potwierdzenia u osób trzecich, ani w dokumentach, na które udało mi się trafić. Podobnie jak inne ulice, tak i Michelsona nie do końca, w sposób systematyczny, dom po domu zostanie w Spacerku po Strzelnie dokładnie opisana. Ta wiadomość może zmobilizuje teraz lub w przyszłości miłośników lokalnej historii, którzy dopełnią, ewentualnie uzupełnią moje opowieści o naszym mieście.

Perkusaj - Stefan Pieszak. Kółko Muzyczne w Strzelnie 1936 r.

 

Dzisiaj krótko, ale za to „muzycznie“. Rzecz będzie o mieszkańcu kolejnego domu, który przez całe swoje życie grał na wielu instrumentach muzycznych: skrzypcach, gitarze, akordeonie, pianinie, trąbce, perkusji i innych... Zatem,  ruszamy w dalszy spacer ulicą Michelsona, by poznać owego człowieka orkiestrę. Przed nami kolejny dom, a jest nim piętrowa, czteroosiowa kamieniczka oznaczona numerem porządkowym 17. Pod dwuspadowym dachem papowym mieści się strych doświetlony od frontu, dwoma kwadratowymi okienkami (niegdyś czteroma). Dawniej kamieniczka była wielorodzinna, a dziś jest budynkiem służącym jednej rodzinie. Dobrze utrzymana, po remoncie sprzed kilku lat, prezentuje się dość schludnie i jest przykładem dobrego powrotu  do skromnego eklektyzmu. Parcela, na której stoi dom wraz z budynkiem gospodarczym sięga ul. Świętego Jana Bosko (dawniej ul. Rolna). Od tej strony znajduje się poprzez wtórnie zamontowaną ozdobną bramę wjazd na zaplecze posesje.

Akordeon - Stefan Pieszak. Zabawa włościańska w Strzelnie 1937 r.

 

Gitara - Stefan Pieszak. W czasie okupacji.

Akordeon - Stefan Pieszak

Nie udało mi się ustalić dawnych właścicieli - z czasów zaborów i lat międzywojennych. Po wojnie całość stała się własnością Władysława Jakubowskiego, później jego córki, a obecnie wnuczki, której staraniem zaniedbana niegdyś posesja nabrała blasku. Pamiętam, że niegdyś mieszkała tutaj rodzina Pieszaków. Jej antenat Stefan Pieszak pracował razem z moim ojcem w administracji strzeleńskiego szpitala. Posiadał on umiejętności gry na kilku instrumentach muzycznych. Znajdował się w grupie strzelnian tworzących już od lat przedwojennych kilka zespołów muzycznych i orkiestr. Przed wojną był członkiem Kółka Muzycznego, dającego piękne koncerty i oprawę muzyczną licznym uroczystościom i zabawom. W czasie okupacji dorabiał grając na uroczystościach rodzinnych i weselach u Niemców. Po wojnie kontynuował swoją pasję w kapelach z: Wiśniewskimi, Płocińskimi, Koteckimi i Michałem Ornatkiem. Był również członkiem Orkiestry Dętej i Zespołu Pieśni przy OSP Strzelno, Chóru Harmonia oraz Zespołu Muzycznego przy Domu Kultury.

W górnym rzędzie pierwszy od lewej - Stefan Pieszak. Koło Pieśni przy OSP Strzelno. 

Na perkusji gra Stefan Pieszak. Lata 60. XX w. na Rynku w Strzelnie - pod nieistniejącym kościołem ewangelickim.

 

Prezenty na Dzień Dziecka

Słoneczko o poranku, przebijające się przez chmury, wytwarza wokół budzącego się człowieka aurę mocy i chęci do działania. Przekona się o tym każdy, kto budzi się między czwartą a piątą - w czerwcu oczywiście. Zastanawiam się, czy naszemu włodarzowi owa słoneczna aura mocy i chęci do działania towarzyszą każdego, nawet pochmurnego, czy wręcz deszczowego dnia i to w każdym miesiącu? Myślę, że chyba tak, a przekonaliśmy się o tym ostatnio, kiedy to uczestniczyliśmy w oddaniu do użytku pięknego placu zabaw dla dzieci we wsi Stodoły. Okazja niebywała - 1 czerwca Dzień Dziecka.

Gdy dowiedzieliśmy się w trójkę: Heliodor, Janek i ja, że oddawane są do użytku - w jednym dniu - trzy nowoczesne place zabaw dla dzieci, podążyliśmy za włodarzem, by to sprawdzić. Z racji wieku, gdyż razem liczymy sobie 221 lat, wzięliśmy udział w jednej uroczystości. Ale tuż po przecięciu wstęgi i obdarowaniu dzieci słodyczami oraz Aniołkami Stróżami w Stodołach, młodsi od nas pojechali dalej, do Młynów i Cienciska, by przekazać podobne place zabaw tamtejszym dzieciom. Pozostaliśmy na miejscu i włączyliśmy się w ciekawe rozmowy, jakie prowadzili miejscowi:

- Już teraz, to nie mamy czego zazdrościć mieszczuchom, mamy piękną świetlicę, plac zabaw dla dzieci z miejscami rekreacji dla dorosłych oraz czyste i zdrowe powietrze - mówił jeden z rozmówców 

Dla mnie była okazja, by porozmawiać przy kawie i pysznym cieście z ks. Robertem, miejscowym proboszczem o planach wydawniczych, m.in. dotyczących monografii o Stodólnie i Stodołach. Książka jest napisana i potrzeba tylko środków na zrealizowanie dzieła. Przy okazji porozmawialiśmy również o tym, ile to w mieście i gminie robi się, by nadrobić utracony czas… Miasto rozkopane i chwała, bo widać, że tutaj się buduje, piękny Park im. Tadeusza Kościuszki, przepięknie zrewitalizowane otoczenie szkoły im. A.A. Michelsona, że nie wspomnę o Rynku, czy części ulic na Osiedlu Tysiąclecia - oto obraz zmieniającego się Strzelna. Ostatnio sypnięto pieniędzmi i będzie się jeszcze więcej działo…

A miało, jak wspomniałem w tytule o prezentach na Dzień Dziecka… No i było, bo przecież największym prezentem dla dzieci i młodzieży będzie wielki plac sportowo-rekreacyjno-zabawowy przy wspomnianej szkole Michelsona, który zostanie oddany do użytku 25 czerwca - jest już gotowy!    

O czym jeszcze rozmawialiśmy opowiem przy innej okazji...

 Foto.: Heliodor Ruciński