Jubileuszowe XX Misterium Męki Pańskiej

12 kwietnia w piątek poprzedzający Niedzielę Palmową w parafii strzeleńskiej pw. Świętej Trójcy w Strzelnie odbyło się Misterium Męki Pańskiej - sztuka pasyjna o męce i śmierci Jezusa Chrystusa. Przygotowana z wielkim rozmachem i z udziałem kilkudziesięciu młodych aktorów i aktorek, w teatralnej formie zostało wystawione po raz dwudziesty. Przypomnę, że w 1999 r. ks. kan. Otton Szymków zapoczątkował modlitwę pasyjną Drogą Krzyżową prowadzoną ulicami miasta. Wówczas to poszczególne stany niosły na swych ramionach duży krzyż symbolizujący mękę i śmierć Jezusa. Procesja prowadzona był od bazyliki, Placem Świętego Wojciecha, wokół Rynku i z powrotem, zatrzymując się przy rozmieszczonych po drodze 14. stacjach, którymi były duże obrazy namalowane przez strzeleńskich artystów, Jana Sulińskiego i Jerzego Kwiatkowskiego.

W 2001 r. na łamach "Wieści ze Strzelna" odnotowano: W piątek przed Wielkim Tygodniem na Placu św. Wojciecha w Strzelnie odbyło się Misterium Męki pańskiej. Niewątpliwie podniosła uroczystość religijna  wywarła na wiernych duże wrażenie. Autorem scenariusza i reżyserem religijnego przedsięwzięcia był ks. prob. Otton Szymków. Wielkopostne Misteria mają w Polsce dość długą tradycję.

  

W 2010 r. Katolicka Agencja Informacyjna podała iż: Wierni z parafii Świętej Trójcy w Strzelnie uczestniczyli 26 marca wieczorem w pasyjnym przedstawieniu ukazującym ostatnie chwile ziemskiego życia Jezusa. Misterium tradycyjnie przygotowali uczniowie miejscowych szkół. Odbyło się już po raz jedenasty.

(…)

Misterium rozpoczęła scena wskrzeszenia Łazarza, po której wierni podążając za młodymi aktorami uroczyście wkroczyli z Jezusem do Jerozolimy. Byli także świadkami Ostatniej Wieczerzy, modlitwy w Ogrójcu, zdrady Judasza, pojmania Jezusa, zaparcia się Piotra, sądu Piłata oraz biczowania i skazania Jezusa na śmierć. Później podążali za Nim ulicami miasta na Golgotę, którą usytuowano tradycyjnie na Wzgórzu św. Wojciecha, przed Rotundą św. Prokopa.

Scenariusz Misterium napisał ks. Krzysztof Januchowski, a muzykę przygotował ks. Krzysztof Kawalerski. 

Dodam do tych historycznych przekazów, iż z chwilą objęcia wikariatu w Strzelnie przez ks. Krzysztofa Kawalerskiego Misteria przybrały nowy wymiar, gdyż poza czystym teatrum zagościła muzyka. Dzisiaj z pozycji minionego czasu, tegoroczne wystawianie opowieści o męce i śmierci Jezusa Chrystusa możemy uznać za jubileuszowe, bo dwudzieste. Dzięki wytrwałości i ogromnemu zaangażowaniu ks. kan. Ottona Szymków, a po drodze i wielu wikariuszy, mieszkańcy Strzelna i regionu mogą corocznie uczestniczyć w tej pięknej modlitwie, wzbogaconej obrazem i muzyką.

Tegoroczne Misterium poprzedziła msza św. wieczorna, a po niej w klasztornych ogrodach odbyły się poszczególne akty, czyli: Ostatnia Wieczerza, modlitwa w Ogrójcu, zdrada Judasza, pojmanie Jezusa, zaparcie się Piotra, sąd Piłata oraz biczowanie i skazania Jezusa na śmierć. Następnie uczestnicy udali się w procesji Drogi Krzyżowej ulicami miasta. Wyruszyli ze Wzgórza Świętego Wojciecha i przeszli ulicą Kościelną aż do Rynku. Następnie procesja otoczyła Rynek i udała się drogą powrotną przed Rotundę św. Prokopa. Tam sceną ukrzyżowania Jezusa i jego zmartwychwstania zakończyło się tegoroczne Misterium. W tym roku do organizatorów widowiska, tj. młodzieży szkolnej i grupy mieszkańców dołączył nasz strzeleński Dom Kultury, który przygotował bardzo dobry i ze wszech miar ujmujący podkład muzyczny. Głównym reżyserem tego wyjątkowego, pełnego dramaturgii, pięknej muzyki, gry świateł i znakomitego aktorstwa był wikariusz strzeleńskiej parafii ks. Daniel Leszczyński.

Jako uzupełnienie zawartych powyżej treści polecam artykuł "Zwycięzca śmierci, piekła i szatana" w najnowszym, świątecznym numerze "Pałuk i Ziemi Mogileńskiej" pióra Pawła Lachowicza.

Wszystkie zdjęcia Damian Rybak

Dwudziesta książka…

Z ogromną satysfakcją informuję czytelników bloga oraz tych wszystkich, którzy na niego trafiają, że ukazała się publikacja „Diecezja Bydgoska. Sól ziemi 1939-1945”, która została wydana z okazji 15. rocznicy powstania diecezji bydgoskiej. W zespole autorskim znalazłem się również ja i pięć moich tekstów - biogramów księży zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej.

Wczoraj w Domu Polskim w Bydgoszczy odbyło się spotkanie z autorami i osobami zaangażowanymi w powstanie książki. Na ponad trzystu sześćdziesięciu stronach 25 autorów zamieściło biogramy 54 księży i osób świeckich, którzy swoje życie złożyły na ołtarzu Ojczyzny. Książka pod redakcją Edwarda Małachowskiego została podzielona na dwie części. Pierwszą z nich zatytułowano „Zbrodnia pomorska”, drugą - „Fordońska «Dolina Śmierci»”. Wśród opisanych ofiar czytelnik odkryje m.in. biogramy pięciu kapłanów, które wyszły spod mojego pióra, a są to: Wzniósł z domu rodzicielskiego dobre wychowanie, o ks. Antonim Kozłowskim (1901-1939); Skoro Bóg zażąda opuszczenia świata nie zawaham się, o ks. Janie Mańkowskim (1908-1939); Kapłan bardzo zacny, gorliwy, życzliwy dla wszystkich, o ks. Feliksie Niedbał (1881-1939); Poświęcił swoje życie dla idei Chrystusa i nadchodzącej Polski Odrodzonej, o ks. Józefie Tomisławie Smolińskim (1886-1940); Robię wszystko by odzyskać ludzi dla Kościoła i Wiary, o ks. Wacławie Szałkowskim (1889-1939).

Na wstępie, otwierając spotkanie w Domu Polskim ekonom diecezji bydgoskiej ks. prałat Przemysław Książek powiedział: - To książka o szczególnych osobach, które realizowały swoje chrześcijańskie powołanie na tej ziemi w latach 1939-1945. Jest to zarazem nawiązanie do przesłania, które podczas swojej wizyty w Bydgoszczy zostawił św. Jan Paweł II, kiedy wspomniał o męczennikach, apelując o ich upamiętnienie… - Dodał również, że w przyszłości powstaną kolejne publikacje, ukazujące postaci począwszy od X wieku do 1939 roku oraz z dziejów powojennych. - Chcieliśmy podziękować państwu za trud włożony w postanie tej książki - zakończył swe wystąpienie ks. prałat Książek, zwracając się do zebranych autorów i dobrodziei.

Z kolei w swoim wystąpieniu ordynariusz diecezji bydgoskiej ks. bp. Jan Tyrawa nawiązując do treści zawartych w tym pięknym albumie powiedział m.in.: - Pokazuje ona pewien wymiar egzystencjalny i życiowy konkretnego człowieka, który niósł taki czy inny los, zostawiając dzięki swojemu zaangażowaniu i twórczości takie, a nie inne ślady. Dla mnie i całego lokalnego Kościoła to bardzo ważne, ponieważ śmiem twierdzić, że w niektórych kręgach zaistnienie diecezji bydgoskiej trudno przyjąć do wiadomości. Cokolwiek byśmy powiedzieli, jest to jakiś fenomen kultury, miejsca i tego pominąć się nie da…

Diecezja Bydgoska. Sól ziemi 1939-1945 jest pierwszą tego typu publikacja, która w tak dużej liczbie przybliża sylwetki osób, jakże ważnych, a często i zapomnianych. Redaktor opracowania Edward Małachowski w swoim wystąpieniu przybliżył genezę dzieła. Powiedział m.in.: - Wiosną 2017 roku trafiłem z całkiem innym projektem do kurii. Dotyczył on Bydgoszczy. Ksiądz prałat Przemysław Książek powiedział jednak, że diecezja to nie tylko Bydgoszcz. Wyjawił wówczas pewną ideę, którą sformułował wcześniej ksiądz biskup, aby rozpocząć pracę nad szerszą publikacją. Traktuję to jako dar Opatrzności, Pana Boga. 

Podczas spotkania jeden z autorów, Krzysztof Drozdowski zaprezentował i opatrzył komentarzem materiał filmowy z ekshumacji prowadzonych w kwietniu 1947 roku w bydgoskiej Dolinie Śmierci. Zaprezentowano również wybrane fragmenty filmu „Dobry Pasterz” o bł. ks. Antonim Świadku, o którym opowiadał autor biogramu diecezjalny duszpasterz niewidomych ks. Piotr Buczkowski.

W książce znalazło się ponad 330 ilustracji. Skład i przygotowanie do druku wykonał Krzysztof Woźniak, a projekt okładki przy jego udziale, Piotr Grzanka.

Zdjęcia: Wiesław Kajdasz http://diecezja.bydgoszcz.pl/2019/04/15/diecezja-bydgoska-sol-ziemi-1939-1945/

I tak oto moja biblioteczka autorska się rozrasta. Fragment mojej biblioteki z zaznaczoną półką z książkami mojego autorstwa i współautorstwa. To już 20 książek...

O. Jan Nawrat Dzieje Częstochowy Kujawskiej - cz. 6

Jest to ostatnia część opowieści o Częstochowie Kujawskiej, czyli dziejach sanktuarium markowickiego za czasów ojców karmelitów. Przypomnę, że została ona napisana przez pierwszego proboszcza markowickiego ojca Jana Nawrata i została opublikowana w 1934 r. w "Piaście". Życzę przyjemnej lektury w czasie wielkanocnym.

VI

Źródłem dochodów Ojców Karmelitów markowickich był także browar, jaki u siebie prowadzili. Wyszynku nie mieli nigdy, bo ten był zastrzeżony jako wyłączny przywilej dziedziców. Piwo markowickie jednak musiało być wcale niezłe, bo przy zawarciu kontraktów Ojcowie płacili nie tylko pieniędzmi, ale i naturaliami, między którymi zawsze figuruje piwo. Dla ciekawości przytaczam kilka przykładów.

Dnia 26 maja 1754 r. O. Przeor, Walenty, od św. Agnieszki zgodził parobka, uczciwego Stefana Nowakowskiego. Za wierne usługi aż do Gód wymówił sobie 30 zł., jedne spodnie płócienne, jedną koszulę lnianą, parę butów, dwie beczki piwa, a trzecią za pieniądze.

- Tego samego dnia zgodziła się aż do końca roku dziewka Marianna pod warunkiem, że otrzyma 15 zł, parę trzewików i pończoch, trzy łokcie płótna na fartuch, półtora łokcia cienkiego płótna na chusteczkę na głowę i jedną beczkę piwa.

- Rzemieślnicy przy budowie kościoła i klasztoru pobierali piwa stosunkowo więcej, aż do 32 beczek.

Widać, że przodkowie piwem nie gardzili. Lecz myliłby się, kto by  i mniemał, że każdy, co na piwo się zgodził, też je sam wypił. Piwo, jak inne naturalia, było środkiem płatniczym, który w wiejskiej oberży albo sprzedawano lub na inne towary zamieniano. Dla Ojców gospodarstwo i połączony z nim przemysł gorzelniany był jednym z głównych źródeł, z którego opędzali wydatki na częste budowy, jakie wykonywali.

Przybywając do Markowie, zastali tutaj kościół drewniany i mały klasztorek, wzniesione kosztem fundatorów Bardzkich. Lecz już w pierwszej umowie zobowiązali się do powiększenia klasztoru o dalsze dziesięć celek, by się mogli sprowadzić w liczbie dwunastu. O budowie nowego murowanego kościoła już była mowa. Lecz z jego poświęceniem w roku 1714 nie skończyły się zabiegi i starania. Przeciągły się aż do końca osiemnastego wieku. W roku 1754 rozpoczęto budowę wieży; w roku 1763 snycerz toruński Jan Ernest Debes wykonywa główny ołtarz, który niestety nie zachował się w całości aż do dni naszych. Rok później Benedykt Haczkiewicz, wójt i zegarmistrz gnieźnieński, dostarcza zegar na wieżę. Następnego roku architekt Krysztofor Genelli szczytową ścianę za głównym ołtarzem przyozdobił kolumnami i sztukaturą aż do samego sklepienia. Całość dziś jeszcze wspaniale się przedstawia i świadczy o wielkim guście artystycznym mistrza. Artysta Jan Petri, malarz z Torunia, w roku 1771 wnętrze kościoła wymalował, nie szczędząc złota przy malowaniu ołtarzy i całego chóru. Sześć lat później Maciej Gruszczyński, snycerz z Mogilna, wykonał okratowanie ozdobne przed organami. Z końcem stulecia, 1793 r., Kasper Kaltner z Torunia dał nowe pokrycie na wieżę z blachy cynkowej, a w roku następnym architekt Andrzej Sztychtroz rozpoczyna cały szereg prac reparacyjnych koło kościoła i klasztoru, które trzy lata trwały. Z tego już widać, że Ojcowie rzetelnie się starali o utrzymanie i upiększenie wystawionych gmachów. A jednak tylko małą część mogłem przytoczyć z podjętych prac dla braku bliższych danych. Gdy uwzględnimy bogate przyozdobienie kościoła wewnątrz, dojdziemy do wniosku, że co roku coś się musiało robić.

Dla uzupełnienia obrazu krótko podaję, co z akt tutejszych wyczytałem o budowie klasztoru. Pierwotny klasztor stał aż do roku 1716. W tym roku zastąpiono go nowym o tych samych mniej więcej rozmiarach. Budowy podjął się mistrz ciesielski, Andrzej Przygocki. Z kontraktu, jaki zawarł z przeorem, X. Antonim Jarmułowiczem, wynika, że za wykonanie budowy otrzymał: 32 beczki piwa, 30 korców żyta, 6 jęczmienia, 4 grochu, 4 pszenicy, jedną kłodę kapusty, jedną beczkę soli, 15 garnców masła, 12 mendli gomółek, 6 połci słoniny, kwaterkę śledzi, 4 garnce oleju, 6 skopów i 1 100 zł. w gotówce.

Dzisiejszy obszerny klasztor murowany dwoma skrzydłami przylega do kościoła, z którym tworzy czworobok. Dolny krużganek i cały parter ma sklepienie czeskie. Dach pokrywa dachówka holenderska. Ubikacji mniejszych i większych ma przeszło 30. Mury są grubości przeszło metrowej, ale stoją na niskich fundamentach; mimo swej grubości miejscami się rysują. Ówczesnym zwyczajem w środku murów zużyto dużo polnych kamieni, nieraz olbrzymich głazów. Ma to tę niedogodność, że przy najmniejszej zmianie z wielkim trudem trzeba wpierw kamienie wykuwać. Budowa klasztoru trwała siedem lat od roku 1767 do 1774. O materiały starali się Ojcowie sami. Wykonanie poruczono różnym mistrzom i przedsiębiorcom. Prace murarskie przejął Niemiec, Krystian Goldfred Schultze, tarcie drzewa Jan Górecki, prace ciesielskie Łukasz Szymański; 20 tysięcy dachówek dostarczyli Jan Janowski i Sebastian Śmiałkowicz ze Służewa. Wewnętrzne urządzenie wykonali rzemieślnicy, po większej części inowrocławscy. Koszta wykonania były znaczne. Przeważnie płacono je naturaliami, co na razie uniemożliwia ich dokładne obliczenie.

Oprócz klasztoru Ojcowie pobudowali także budynki gospodarcze i dwa domy dla deputatników swoich i dla muzykantów przy kościele, utrzymywanych z pewnej fundacji na ten cel. Ruchliwość Ojców była przeto wielka, która wprost zadziwiać musi wobec szczupłych dochodów, jakimi rozporządzali.

Poza tą stroną materialną ich działalności nie wolno pominąć strony duchownej. Na pierwszym miejscu była obsługa cudownego miejsca. Na odpusty schodził się lud z całej okolicy w odległości 30 km wokoło. Niektóre odpusty trwały kilkanaście dni, np. św. Józefa trzy dni, a wielki odpust Matki Boskiej Szkaplerznej cały tydzień. Kościół nie był parafialny Ale poza czasem wielkanocnym tu się spowiadali łącząc się w Bractwa przy kościele klasztornym założone. Najwięcej członków miało Bractwo szkaplerzne; oprócz tego istniało Bractwo Opatrzności św. Józefa i św. Jana Nepomucena, każde posiadając swój ołtarz. Nabożeństwa były bardzo uroczyste, na co wskazują choćby cenne ornaty kościelne, które kościół posiadał.

Poza pracą w własnym kościele Ojcowie udzielali pomocy w sąsiednich parafiach. Do wspierania swego proboszcza w Ludzisku z dobrej woli zobowiązali się osobnym pismem z roku 1658. W pierwszej połowie osiemnastego wieku obsługiwali parafię w Trlągu i odprawiali nabożeństwa w kapliczce w Przedbojewicach. U różnych starszych pisarzy, podających krótkie wiadomości o tutejszym klasztorze, powraca zawszę wzmianka, że był ubogi i zawsze w potrzebach finansowych. Zważywszy kosztowne prace rozbudowy, nikogo to nie zadziwi. Ale mimo to trzeba im oddać tę sprawiedliwe uznanie, że życie ich pełne było trudów i poświęceń, a działalność ich obfitująca w owoce. Wysiłki ich rokowały najlepsze nadzieje, kiedy im kres położył zaborczy rząd pruski, początkowo krępującymi zarządzeniami a wreszcie zamknięciem klasztoru w roku 1825.

KONIEC